Menu

maj 2019

“Gupi Muzg” – Dean Burnett

„Gupi Muzg”

recenzja książki i merytoryczne perełki

Recenzja Książki Gupi Muzg - Andrzej Bernardyn

Jak działa Twój mózg? Kiedy możesz na nim polegać, a kiedy lepiej patrzeć mu na … neurony? Dlaczego lampka wina może odświeżyć pamięć, podróż samochodem może wywołać wymioty, a wyżsi ludzie są statystycznie inteligentniejsi od niskich? O tym i wielu innych sekretach działania mózgu dowiesz się z książki dr Deana Burnetta.

 

1. Ogólne przemyślenia


A. Zbiór ciekawostek, a nie podręcznik biznesowy

Jeśli wybierasz książkę kalkulując, ile więcej będziesz zarabiać, jeśli ją przeczytasz – ta z pewnością Cię zawiedzie. Nie znajdziesz w “Gupim muzgu” recepty na dochodowy biznes ani nawet sposobów na wywołanie dobrego pierwszego wrażenia. Nie dowiesz się, jak zarządzać swoimi pracownikami ani gdzie i jak ich zrekrutować. Jedyna stricte biznesowa korzyść z tej lektury, to zdobycie wielu ciekawostek na temat działania mózgu, którymi możesz zabłysnąć w towarzystwie. To jednak jedyne zastrzeżenie, które mam do tej książki.

B. Bardzo przystępny język

Autor przekazuję fachową wiedzę niezwykle przyjemnie i przystępnie. Rozpieszcza czytelników świetnymi analogiami, które w prosty sposób tłumaczą skomplikowane procesy neurologiczne lub psychologiczne.

“Ludzie doznający fobii zwykle uciekają się do strategii unikowych (…). To trochę tak, jak zaklejenie mysiej dziury w ścianie tapetą. Z pozoru wygląda dobrze, ale nadal masz problem z gryzoniami w domu.”

Dr Dean jest też przy tym wszystkim zabawny. Czasem jego humor jest na tyle subtelny, że potrzebowałem kilkunastu sekund, żeby zrozumieć, co było w tym śmiesznego. Innym razem dowcip jest bardziej bezpośredni.

“Pamięć często przekręca i podrasowuje przechowywane informacje, tak byś prezentował się w lepszym świetne, trochę jak zachwycona mamusia, która opowiada o oszałamiającym sukcesie Tomeczka w przedszkolnym przedstawieniu, mimo że mały stał tylko na skraju sceny i dłubał w nosi.”

C. Oparte na faktach

Przy tak lekkim piórze można by się spodziewać, że autor przekazuję bardziej wiedzę popularną niż naukową. Tymczasem, gdy jest taka potrzeba dr Burnett z łatwością potrafi operować naukową terminologią:

“Kiedy potencjał czynnościowy dociera do synapsy, pierwszy neuron w łańcuchu wydziela do synapsy cząsteczki zwane neuroprzekaźnikami.”

Co chwilę odsyła czytelnika do źródeł swojej wiedzy, przytaczając konkretne badania. Mamy więc pewność, że prezentowana wiedza jest oparta na faktach. Łatwo i chętnie wierzy się dr Deanowi.

2. Merytoryczne perełki


a) przyczyny choroby lokomocyjnej – zastanawiałeś się kiedyś, czemu organizm ludzki reaguje wymiotami, na bujanie w samochodzie czy na statku? Odpowiedź jest fascynująca! Otóż, wedle hipotezy, w aucie czy na morzu Twój mózg głupieje, bo otrzymuje sprzeczne informacje. Płyny w uchu, reagujące na siły związane z szybkością i przemieszaniem podpowiadają mózgowi, że jesteś w ruchu. Jednak zmysły propriocepcji (czucia głębokiego) i wzroku pokazują, że Twoje ciało się nie rusza (nie biegnie, nie płynie itp.). Do jakiego wniosku dochodzi Twój organ odpowiedzialny za myślenie? Skąd te sprzeczne sygnały? TRUCIZNA! Zatrułeś się pożywieniem, dlatego jak najszybciej trzeba to paskudztwo z ciała usunąć…

b) mózg, bardziej niż żołądek mówi Ci czy jesteś głodny – nieraz się słyszy o tym, że informacje o tym, że żołądek jest pełny docierają dopiero po 30 minutach do mózgu. Są też diety, które bazują na tym, by napełniać żołądkiem wodą i czymś, co w nim pęcznieje, żeby poczuć się sytym. Czy tak jest w rzeczywistości? Niekoniecznie.

Otóż okazuje się, że na poczucie głodu odpowiadają nie tylko ściany żołądka. Równie ważną rolę w odczuwaniu głodu lub sytości pełni mózg.

“Zauważyłeś, że zawsze masz miejsce na mały deser? Mogłeś właśnie zjeść konia z kopytami (…) jednak zawsze zdołasz jeszcze wcisnąć kawałek czekoladowego tortu.”

Czy w naszym ciele otwiera się dodatkowy żołądek deserowy? Nic z tych rzeczy. Mózg podejmuje arbitralną decyzję (mimo protestów żołądka), że jeszcze coś tam się zmieści. Słodki smak deseru jest bowiem dla mózgu bardzo kuszącą nagrodą.

c) pamięć operacyjna (krótkoterminowa) mieści 4 elementy – jeszcze na studiach psychologicznych uczono mnie, że w pamięci operacyjnej jesteśmy w stanie pomieścić 7 plus minus dwa elementy (mówiło o tym tzw. prawo Millera). Tymczasem według najnowszych badań możemy na raz pomieścić w pamięci krótkoterminowej maksymalnie 4 jednostki. Co ciekawe nie chodzi tutaj o 4 słowa, litery czy symbole. Tą jednostką może być jeden wyraz, ale równie dobrze może to być całe zdanie czy skomplikowana teoria. Na przykład: Carol Dweck kojarzy mi się z badaniem o dzieciach, w którym sprawdzano, jak zmienia się motywacja dzieci do nauki w zależności od tego, czy są chwalone za efekty (brawo, że dobrze wykonałeś zadanie) lub za trud pracy (brawo, że tak się starałeś robiąc to zadanie). Przebieg i wnioski badania mogę zapakować do pamięci operacyjnej w jedną jednostkę o kryptonimie Dweck.

d) bezmyślna pewność siebie jest bardziej przekonują niż wyważone argumenty –

“Im większą pewność siebie wykazuje jakaś osoba, tym bardziej jest przekonująca i tym bardziej inni są skłonni wierzyć jej twierdzeniom.”

Z tego właśnie powodu butny polityk często wypada w mediach lepiej niż wyważony i ostrożny profesor. Mimo że ten pierwszy wcale nie ma wiedzy w temacie, a drugi ogromną. Zjawisko to udowodniono w licznych eksperymentach. Jest to tym bardziej przerażające, gdy pomyśli się, jak wielką wagę w sądach mają zeznania świadków. Ława przysięgłych (system anglosaski) najbardziej brała pod uwagę w wydawaniu wyroków nie tych świadków, który byli najlepiej poinformowani, ale tych, którzy z największą pewnością wygłaszali swoje zeznania.

e) mózg nie jest od myślenia, lecz od utrzymywania nas przy życiu – w kulturze popularnej mózg jest utożsamiany z myśleniem – często w przeciwieństwie do serca, odpowiedzialnego za uczucia. Tymczasem siedliskiem zarówno myśli, jak i uczuć – jest mózg. Za czucie odpowiada układ limbiczny. Co jeszcze ciekawsze, pierwotną funkcją mózgu wcale nie było myślenie (co świetnie ilustrują zwierzęta, wyposażone w mózg, jednak niekoniecznie “myślące” tak jak ludzie). Mózg służy przede wszystkim utrzymywaniu nas przy życiu. Zbieraniu i przetwarzaniu wrażeń zmysłowych, a także regulowaniu pracy wewnętrznych organów, wydzielania hormonów itp. Między bajki można więc włożyć twierdzenia, że wykorzystujemy tylko 10% naszego mózgu. Używamy pełne 100%, choć wiele z tego procesora działa “w tle”.

Gupi muzg to niezwykle ciekawa książka. Odkłamuje rzeczywistość, przytacza najnowsze badania naukowe. Autor robi to przy tym tak przystępnie i żartobliwie, że ma się wrażenie czytania dobrze napisanej powieści. Sam dostałem ją na imieniny (dzięki Teresa i Mateusz), myślę że świetnie nada się jako prezent pod choinkę dla wykształciucha : – )

“Gupi Muzg” – Dean Burnett

“Jak Zostać Mistrzem” – Robert Green

„Jak Zostać Mistrzem”

recenzja książki i merytoryczne perełki

Recenzja Książki Jak Zostać Mistrzem - Andrzej Bernardyn

Czy jesteś w stanie uwierzyć, że istnieje sprawdzona formuła na osiągnięcie mistrzostwa? Że jeśli tylko ją zastosujesz i uda Ci się nie wpaść pod koła rozpędzonego pojazdu, zdobędziesz to czego pragniesz? A może nawet więcej? Robert Green uważa, że zna tę formułę i jest w swoim wywodzie całkiem przekonujący.

 

1. Ogólne przemyślenia

Jeśli po przeczytaniu wprowadzenia do recenzji przyszło Ci do głowy, że “Jak zostać mistrzem” to drugi “Sekret” promujący prawo przyciągania czy inne New Age’owe hokus pokus, to błędne ogniki zwiodły Cię na manowce. Zalecenia autora są po przeciwnej stronie barykady. Tak, twierdzi on co prawda, że odkrył drogę prowadzącą do mistrzostwa, ale wiedzie ona przez lata pracy i wyrzeczeń. 7-10 lat, żeby być dokładnym. Fani ideologii sukcesu, który jest szybki, łatwy i przyjemny, odejdą więc od tej książki już po pierwszych kilkunastu stronach ze zniesmaczeniem kiwając głową na boki.

Nawet dla osób z pewnym samozaparciem przebrnięcie przez książkę może okazać się nie lada wyzwaniem. Ma ona 330 strony i to zapisane drobnym maczkiem. Ilością treści dorównuje Covey’owym cegłom. Autor lub wydawca nie zadał też sobie trudu, by nam-Czytelnikom tę podróż uprzyjemnić czy ułatwić. Nie znajdziemy w książce ilustracji, wykresów, tabelek – czegokolwiek na czym można zawiesić oko, zmęczone podążaniem litera za literą. Nie ma nawet wytłuszczeń tekstu. Ważne myśli zaznaczone są ledwie widoczną kursywą. Ciekaw jestem czy to celowy zabieg. Wszak książka traktuje o wytrwałości i pokazuje że

“Droga do mistrzostwa często wiedzie przez ból, frustrację i wyrzeczenia.”

Może więc toporność książki jest celowa? Stanowi zaplanowane ćwiczenie wytrwałości i samozaparcia dla Czytelników?

Gra jest moim zdaniem warta świeczki. Choć ani forma prezentacji wiedzy ani język autora nie rozpieszcza, to już merytoryczne treści oraz niezwykłe historie wynagradzają poniesiony trud. Robert Green ma niebanalne spojrzenie na naturę człowieka. Warto wysłuchać, co ma do przekazania. Jego argumenty są bardzo przekonujące, szkoda tylko że nie odsyła do źródeł swojej wiedzy. Skąd wie, że tak jest? Jakie badania, które przeczytał, to potwierdzają? Tego możemy się jedynie domyślać. Szkoda tym większa, że autor nie opowiada o swoich doświadczeniach, które są jedyne i słuszne. Widać, że jego mądrość bierze się z wielu źródeł, których jednak wprost nie podaje.

2. Merytoryczne perełki


a) strategie szukania życiowej misji – jestem pod dużym wrażeniem tego fragmentu książki, który podpowiada jak znaleźć “zadanie życiowe”. Dostajemy od Roberta 5 konkretnych strategii, popartych historiami znanych ludzi, którzy właśnie w ten sposób postępowali.

[1] powrót do źródeł – czyli sięgnięcie do rzeczy, które w młodości sprawiła Ci najwięcej frajdy lub uczyłeś/łaś się ich szybciej i sprawniej niż Twoi rówieśnicy

[2] nisza idealna – czyli znalezienie takiej dyscypliny, której nikt do tej pory nie zajął. Dzięki temu jesteś bezkonkurencyjny/na i zamiast skupiać się na rywalizacji, możesz zgłębiać swój wyjątkowy temat. Taka nisza może pojawić się w wyniku nietypowej specjalizacji lub połączenia ze sobą dwóch dziedzin, które świetnie znasz

[3] z dala od niewłaściwych dróg – czyli zejście ze ścieżki, która zwodzi na manowce. Możliwe że osiągasz sukcesy w tym, co robisz. Nie znaczy to jednak, że to powinno być Twoje “zadanie życiowe”. Szukaj czegoś, co będzie dla Ciebie stanowiło wyzwanie, napełniało Cię ciekawością, skłaniało do spędzania godzin nad rozmyślaniem, jak to połączyć w sensowną całość. Sukces, dobry wynik finansowy często zagłusza możliwość odkrycia swojego powołania.

[4] przeszłość pozostawić za sobą – czyli szukanie obok. Może się tak zdarzyć, że względy zdrowotne lub rodzinne uniemożliwią Ci realizację kariery, która była przez Ciebie wymarzona. Zamiast się załamywać lub próbować za wszelką cenę trzymać się wcześniej obranego kursu, lepiej jest się zastanowić. Wykorzystać to jako impuls do dokonania korekty. Sprawdzenia, co tak naprawdę w starej wizji było dla Ciebie najbardziej pociągające. Sprawdzenie na ile możesz to osiągnąć, trochę inną drogą niż do tej pory planowałeś/łaś.

[5] droga z powrotem – bardzo możliwe, że już byłeś/łaś na właściwej ścieżce. Ale coś Cię z niej ściągnęło – pokusa dorobienia się pieniędzy, sławy, uznania. Nie warto oddawać spełnienia się za te szybkie korzyści. Pieniądze i uznanie i tak przyjdą z czasem i to dużo większe, jeśli tylko będziesz robić to, do czego jesteś powołany/na.

“Najpierw biegłość (mistrzostwo) potem pieniądze. Nie odwrotnie.”

Jeśli moje skrótowe opisy brzmią nieprzekonująco, to znak, że warto zapoznać się z nimi w oryginale i pełnej wersji. Tam mają swoją moc i przykłady życia ludzi są dobrą podpowiedzią, jak dojść do odkrycia swojej życiowej misji.

b) talent przeszkadza w osiągnięciu mistrzostwa – autor pokazuje zagrożenia bycia “złotym chłopcem”, czyli osobą, która ma do czegoś smykałkę. Taka persona osiąga dobre wyniki bez większego wysiłku, Utwierdza ją to w przekonaniu, że nie musi się starać, przechodzić rygorystycznego treningu. I to sobie poradzi, w końcu ma do tego talent. To na to inni potrzebują zapracować potem, krwią i łzami, ona potrafi ‘ot tak’. Jest to prawdą, jednak tylko do pewnego momentu. “Złoci chłopcy” prędzej czy później napotykają na ścianę, której nie potrafią pokonać. Nie doświadczając wcześniej nudy czy frustracji nie są przygotowani na niepowodzenie czy ciężką pracę. Często kończą jako osoby, które się świetnie zapowiadały i z nieznanych przyczyn ich potencjał się zmarnował. Nieznany dla postronnych obserwatorów, jednak nie dla Roberta Greena. Autor pokazuje na przykładach, jak często żółw wygrywa z zającem. Talent daje na starcie olbrzymią przewagę. Jednak patrząc długodystansowo – często jest bardziej balastem niż pomocą. Z kolei człowiek, który od początku mierzy się z trudnościami, uczy się je pokonywać i się ich spodziewa. Dużo łatwiej wytrwać mu w trudnych chwilach, które z pewnością nadejdą.

To tylko dwie, spośród wielu ciekawych myśli Roberta Greena. Stworzył on wyjątkowy i bardzo konkretny opis, jak dojść do mistrzostwa. Nie po weekendowym szkoleniu ani nawet lekturze jego książki. Lecz znalezieniu “życiowego zadania”, celowym ćwiczeniom i konsekwentnej pracy. Wieloletniej pracy, która jednak może Cię zaprowadzić dokładnie tam, gdzie pragniesz. Do mistrzostwa.

“Jak Zostać Mistrzem” – Robert Green

“Pułapki Small Biznesu” – Marek Jankowski

„Pułapki Small Biznesu”

recenzja książki i merytoryczne perełki

Recenzja Książki Pułapki Small Biznesu - Andrzej Bernardyn

Rozpoczynając biznes, randkując czy wychowując pierwsze dziecko rzadko zadajemy sobie trud, by zdobyć rzetelną wiedzę na ten temat. Kierujemy się raczej intuicją, dobrymi radami znajomych i wiarą we własne przekonania. Z różnym skutkiem. Na jakie miny możesz nieświadomie wejść jako przedsiębiorca? Dowiesz się z tego artykułu.

 

1. Ogólne przemyślenia

Marka Jankowskiego, autora “Pułapek”, miałem okazję poznać za pośrednictwem jego niskiego głosu. Jako młody przedsiębiorca z wypiekami na twarzy zasłuchiwałem się w podcaście “Mała wielka firma”, który Marek współtworzył z Pawłem Tkaczykiem. Zadziwiało mnie, że w podcaście duet wypowiadał się w tak różnych kwestiach dotyczących prowadzenia własnej firmy. Z jednej strony to zaleta, bo można liznąć wielu tematów. Z drugiej strony to wada, bo żaden z nich nie jest rozwijany ze szczegółami. Bardzo podobnie jest w przypadku tej książki. Mamy pełen przekrój zagadnień: od pomysłu na biznes, przez tworzenie planu biznesowego, analizę konkurencji, zatrudnianie pracowników na dokumentach potrzebnych w razie kontroli kończąc. Jasne, że są inne książki, które z każdym tematów rozprawiają się szczegółowo. Ja jednak jako czytelnik wolę dostać wiedzę z mniejszej ilości zagadnień, którą jednak będę w stanie łatwo zastosować w praktyce. W przypadku “Pułapek” dostajemy wiele ostrzeżeń, lecz mało konkretnych wskazówek.

Podtytuł książki brzmi:

“133 mity, które niszczą Twoją firmę.”

Wraz z Markiem Jankowskim bawimy się więc w pogromców mitów, odkłamując rzeczywistość z popularnych, choć niesprawdzonych założeń. Idea chlubna, argumenty przedstawiane przez autora brzmią przekonująco. Jednocześnie brakowało mi źródeł, które potwierdziłyby, że faktycznie dane sformułowanie jest mitem. Badań naukowych, danych statystycznych – czegoś, co byłoby bardziej wiarygodne niż życiowe doświadczenie autora albo dowód anegdotyczny. Interesująco było przeczytać, że Agora podjęła odważną decyzję i wycofała po 4 miesiącach swój nowy tytuł gazety (“Dobry dzień”). To jednak trochę za mało, by wiedzieć, w których sytuacjach powinienem się jako przedsiębiorca wykazać konsekwencją i trwać przy biznesie mimo przeciwności, a kiedy ważniejsza jest elastyczność i gotowość do uśmiercania nierentownych projektów. Przydałoby się moim zdaniem więcej materiału dowodowego, który nie pozostawiałby złudzeń, że mit cytowany przez autora jest faktycznie mitem : – )

Pomimo tych dwóch zastrzeżeń, zdecydowanie polecam tę książkę mikroprzedsiębiorcom, zwłaszcza początkującym. Pozwala ona dostrzec, jak wiele obiegowej mądrości o biznesie przyjmujemy za pewnik, kiedy rzeczywistość jest lub może być całkiem inna.

2. Merytoryczne perełki


a) MIT2: odkryj zupełnie nowy biznes, taki którego nikt nie prowadzi – czyż nie brzmi to wspaniale? Wejść na rynek, na którym nie ma żadnej konkurencji? Dowolnie kreujesz ceny, bo klienci i tak mogą kupić tylko od Ciebie. Znajomi przedsiębiorcy patrzą na Ciebie z podziwem, bo zamiast powielać gotowe rozwiązania, stworzyłeś coś innowacyjnego. Szkoda że ta sielanka niewiele ma wspólnego z rzeczywistością. Jako pionier to Ty przecierasz szlaki. Zanim klient skorzysta z Twojego produktu musi:

(1) w ogóle dowiedzieć się o jego istnieniu 

(2) przekonać się, że go potrzebuje,

(3) przekonać się, że bardziej opłaca się wydać na niego pieniądze niż stworzyć jego podróbkę samemu.

A kiedy już wykonasz tę tytaniczną pracę i biznes zacznie być dochodowy, błyskawicznie pojawi się konkurencja, która zacznie spijać śmietankę – zarabiać na rynku, który Ty stworzyłeś.

Jest też możliwy inny scenariusz – ktoś już próbował stworzyć podobny produkt. Jednak okazało się, że nie da się na nim zarobić i firmę zamknięto. Nie tylko Ty masz dobre pomysły. Szansa, że wymyśliłeś coś, na co nie wpadł żaden z setek tysięcy przedsiębiorców jest … nie za duża. Ujmując rzecz delikatnie.

“Google nie wynalazło wyszukiwarki, Mc’Donalds hamburgera, a Nescafe kawy rozpuszczalnej. Każda z tych firm dodała nową wartość do cudzych wynalazków.”

To jest właśnie dużo bezpieczniejsza droga. Wejście na rynek już istniejący, ze świadomymi klientami i zaproponowanie im czegoś więcej, niż mieli dotychczas.

b) MIT5: załóż firmę zajmującą się tym, co lubisz robić – ach! jak wielkie jest to nieporozumienie i źródło frustracji dla początkujących przedsiębiorców. Wielu z nich zakłada, że jeśli lubią coś robić i są w tym dobrzy, to właśnie tym się będą zajmować prowadząc firmę. Czyli będąc trenerem, będą głównie szkolić, będąc grafikiem – tworzyć ilustracje, będąc cukiernikiem – piec ciasta. Nic bardziej mylnego. Nie da się obsługiwać zleceń bez ich wcześniejszego pozyskania. Większość mikroprzedsiębiorców w pierwszej kolejności jest sprzedawcami swoich usług. Czy tego chcą czy nie. Często 80-90% czasu będą poświęcać szukaniu zleceń, działaniom marketingowym i sprzedaży, a tylko 10-20% robieniu tego, co kochają. Pomijam tutaj inne zadania jak księgowość, szukanie dostawców usług dla swojej firmy, tworzenie strategii firmy itp. Jeśli na starcie będziesz mieć szczęście i znajdą się klienci, ze sprzedawcy zmienisz się w rekrutera i menadżera. Zamiast szkolić, tworzyć czy piec – będziesz szukał pracowników i nimi zarządzał. Efekt może być taki, że

“Ostatnie “ciasto” upiekłeś sam 2 lata temu. Potem nie było już czasu.”

Jeśli zakładasz firmę, by móc robić więcej tego, co uwielbiasz, weź sobie tę przestrogę do serca. Częściej będziesz sprzedawcą, księgowym czy menadżerem niż wykonawcą eksperckich usług.

c) MIT110: Klient nasz pan – słysząc to sformułowanie od razu widzę przed oczami kabaret Ani Mru Mru i “Chińczyka” z notesem, który stara się jak może, by dogodzić klientowi, mimo skromnych zasobów. Postawa chwalebna, jednak nie zawsze. Moja znajoma lubi mawiać, że:

“Mogę dla klienta zrobić wiele, ale nie ściągnę dla niego gaci.”

Bardzo podoba mi się to sformułowanie. Pokazuje ono, że elastyczność jest ważna. Nawet jeśli umówiliśmy się na coś innego, ale bez większego obciążenia dla siebie, możemy pomóc klientowi zgodnie z jego nową wizją lub potrzebą, to warto to zrobić. Jednocześniebronimy swoich granic, wprost mówimy czego nie zrobimy, nawet jeśli oznacza to rezygnację ze zlecenia. Takie podejście nie tylko ułatwia patrzenie co dzień w lustro bez samoobrzydzenia. Poza zachowaniem godności pozwala też lepiej ulokować swój czas: robimy rzeczy za które nam płacą, zamiast harować za darmo, bo klient sobie zażyczył czegoś ekstra. Umacnia to też naszą pozycję negocjacyjną i budzi szacunek partnera biznesowego. Profesjonaliści potrafią się cenić i mówić “nie”. Jeśli Ty tego nie robisz, łatwo możesz zostać posądzony o to, że Ty profesjonalistą nie jesteś. Tylko desperatem, który zrobi wszystko, byle tylko dostać zlecenie i pieniądze. A kto chce pracować z desperatami? Większość z takich osób szybko zrezygnuje lub będzie ich żyłować po najniższych możliwych stawkach.

“Klient nie powinien być panem nad Tobą, tylko Twoim partnerem.”

To tylko trzy, ze 133 mitów, w które być może wciąż wierzysz. Nawet jeśli większość z nich nie będzie dla Ciebie szczególnie odkrywcza – zdemaskowanie chociaż kilku z nich, może uratować skórę Twojej firmie i jej właścicielowi : – )

“Pułapki Small Biznesu” – Marek Jankowski

“Mieć Piękny Umysł” – Edward de Bono

„Mieć Piękny Umysł”

recenzja książki i merytoryczne perełki

Recenzja Książki Mieć Piękny Umysł - Andrzej Bernardyn

Pięknym jest w życiu łatwiej… lub tak przynajmniej wydaje się tym mniej urodziwym. Na genetycznej loterii może się nas poszczęścić lub nie. Inaczej jest w przypadku umysłu. Każdy z nam może mieć “piękny umysł”, czyli taki, który jest atrakcyjny dla innych, przyciągający, intrygujący. Jak to zrobić? Doradza spec od kreatywności – Edward de Bono.

 

1. Ogólne wrażenia

Edwarda znam (za pośrednictwem jego książek, nie osobiście … niestety) i szanuję od wielu lat. “Myślenie lateralne”, “6 kapeluszy myślowych”, dziesiątki pomysłów na to, jak rozwijać kreatywność – to jego dorobek z którego chętnie korzystam ucząc twórczego myślenia i działania na szkoleniach. Tym razem miałem okazję zapoznać się z inną książką. Można by ją określić mianem podręcznika komunikacji interpersonalnej. De Bono pokazuje, jak być interesującym człowiekiem, bez względu na to jak się wygląda, jak gruby ma się portfel czy jak zdumiewające osiągnięcia.

Piękno to coś, co może być podziwiane przez innych.

W tej książce znajdziemy wiele pomysłów na to jak być piękniejszym/szą i to bez skalpela czy łamania nosa na drobne kawałki. Pomysł zacny, wykonanie bez zarzutu.

Bardzo spodobała mi się też różnorodność technik, które możemy zastosować, stając się lepszym rozmówcą. Przechodzimy szybki kurs tego:

  • Jak się zgadzać
  • Jak się nie zgadzać
  • Jak wyrażać różnice w poglądach
  • Jak słuchać, pytać, reagować
  • Jak myśleć w różnorodny sposób (korzystając z 6 Kapeluszy Myślowych)

i wielu innych umiejętności. Każdy może więc znaleźć coś dla siebie, jak w dobrej restauracji. Nawet jeśli nie skorzystasz z wszystkiego – nawet jedno smakowite danie wynagrodzi Ci lekturę tej krótkiej i przyjemnej książki.

2. Merytoryczne perełki

a) z wieloma osobami można się zgodzić – jeśli tylko wystarczy nam dobrej woli i zastosujemy jedną z technik.

“Aby mieć piękny umysł, musisz szczerze szukać elementów porozumienia z osobą, z którą rozmawiasz.”

Warto szukać tego, z czym możesz się zgodzić. Choć nie warto zgadzać się ze wszystkim, bo gdzie dwóch ludzi myśli tak samo, jest o jednego za dużo. Mnie najbardziej spodobały się dwa sposoby zgadza się:

  • “w tej sytuacji, tak faktycznie jest” – nawet jeśli ktoś wygłosi stwierdzenie, z którym się nie zgadzasz, prawie zawsze można znaleźć pojedyncze sytuacje, w których ma ono sens. Możesz więc się zgodzić z rozmówcą, wskazując kiedy dana teza ma zastosowanie, jednocześnie pokazując, że w większości przypadków jest inaczej.
  • “gdybym miał Twoje … wartości, doświadczenia itp. pewnie myślałbym tak samo” – rzadko kiedy to jak myślą ludzi, jest przypadkowe. Często wynika z tego, co ludzie przeżyli. Gdybyśmy przeszli przez to samo, bardzo możliwe, że uważalibyśmy podobnie. Jest to bardzo elegancki sposób przyznawania ludziom prawa do myślenia tego, co uważają za słuszne, nawet jeśli sam masz zupełnie inne zdanie na ten temat.

b) sztuką jest umiejętnie się z kimś nie zgadzać – generalna zasada jest taka, że warto to robić spokojnie, z taktem i szacunkiem niż ostro, nie zostawiając na kimś suchej nitki, miażdżąc go lub ją argumentami. Jednak jak to konkretnie zrobić?

“To jest prawdziwe dla Ciebie, lecz nieprawdziwe dla mnie.”

Za najpraktyczniejsze techniki uważam:

  • zwracanie uwagi na ograniczenia zastosowania dla danej tezy – jak w powyższym cytacie. Gdy ktoś opowiada mi o tym, jak przepyszna jest surowa cebula, nie jestem w stanie powstrzymać grymasu obrzydzenia. Ja nie jestem w stanie jej zjeść i nawet kawałek surowej cebuli potrafi mi zepsuć sałatkę grecką. Podobnie jest z wieloma innymi rzeczami, które świetnie smakują lub sprawdzają się dla innych, a mnie szkodzą. Tym jednym cytowanym zdaniem możemy pokazać szacunek dla preferencji rozmówcy, jednocześnie pokazując, że nie jest to coś uniwersalnego.
  • szukanie alternatyw – może być tak, jak twierdzi nasz rozmówca. Może też być zupełnie inaczej. Warto zwrócić na to uwagę podczas konwersacji, np. mówiąc:

“Masz rację. Tak może być. To jednak tylko z wielu możliwych wyjaśnień.”

De Bono opisuje bardzo ciekawe statystyki, pokazujące, że w Stanach Zjednoczonych na 100 tys. obywateli jest dużo więcej osób za kratkami niż np. w Wielkiej Brytanii. Można by z tego wyciągnąć wniosek, że Amerykanie mają poważny problem z przestępczością. Tymczasem to tylko jedno możliwe wyjaśnienie. Może być tak że:

  • policja sprawniej łapie przestępców
  • w Stanach za więcej wykroczeń każe się więzieniem
  • w USA są ostrzejsze kary, przestępcy mają dłuższe wyroki, przez co na raz jest ich więcej w więzieniu

itd. wspólne szukanie z rozmówcą innych wytłumaczeń może być fascynującą intelektualną rozrywką. Szkoda poprzestawać tylko na jednym

c) argumentacja jest przestarzała. “Myślenie równoległe” to przyszłość. Czym jest argumentacja? To sposób udowadniania swoich racji, w którym skrzętnie wynotowujemy wszystkie punkty za naszą tezą i ignorujemy każdą rzecz, która przemawia przeciwko niej. Podobnie postępuje prokurator (pozostając ślepy na potencjalne oznaki niewinności) oraz adwokat (ignorując dowody winy). To archaiczny i prymitywny sposób zgłębiania tematu.

“Myślenie równoległe różni się bardzo od napędzanego przez ego i nastawionej na kłótnie metody argumentacji.”

Wystarczy obejrzeć debatę polityków, by się o tym przekonać, co króluje w argumentacji. De Bono proponuje zamiast niej “myślenie równoległe“, czyli taki sposób prowadzenia dyskusji, w której wszyscy zainteresowani są zawsze po tej samej stronie. Najpierw każdy szuka zalet rozwiązania, potem każdy szuka i wymienia jego potencjalne wady. W tym samym czasie, myślimy w tych samych kategoriach. Tak prosty wybieg zapobiega przeradzaniu się dyskusji w interpersonalne rozgrywki, w których trzeba wszystkim udowodnić kto ma rację, kto się myli i kto ma więcej za pasem… argumentów. Do wyćwiczenia myślenia równoległego najlepiej sprawdza się 6 Kapeluszy Myślowych: biały (myślenie racjonalne), czerwony (myślenie emocjonalno-intuicyjne), czarny (myślenie krytyczne), żółty (myślenie pozytywny), zielony (myślenie twórcze, szukanie alternatyw), niebieski (myślenie planistyczne). Gdy wszyscy myślą na raz w tych samych kategoriach dużo łatwiej o porozumienie i wartościowe wnioski.

“Mieć piękny umysł” to ciekawa pozycja dla tych, którzy chcą zostać mistrzami interesującej konwersacji. Jeśli pracujesz na co dzień z ludźmi, jako trener, coach czy menadżer, znajdziesz w tej książce bardzo praktyczne wskazówki, jak robić to lepiej.

“Mieć Piękny Umysł” – Edward de Bono

“Paradoks Wyboru” – Barry Schwartz

„Paradoks wyboru”

recenzja książki i merytoryczne perełki

Recenzja Książki Sztuka Błądzenia - Andrzej Bernardyn

Wspaniale jest móc wybierać. Decydować o swoim życiu. Korzystać z produktów, które świetnie wpisują się w Twoje potrzeby. Co się jednak dzieje, gdy wybór jest OGROMNY? Gdy na każdym kroku potrzebujesz podejmować decyzje i brać za nie odpowiedzialność? O tym właśnie jest “Paradoks wyboru”. O pułapce w którą nieświadomie wpadamy.

 

1. Ogólne wrażenia

Po lekturze tej książki straciłem przyjaciela. A dokładniej rzecz ujmując, patrzę teraz draniowi na ręce, żeby nie wbił mi noża w plecy. Ten niegodziwiec ma na imię … wybór.
Barry Schwartz opisuje w swojej książce coś niezwykłego i zaskakującego. Pokazuje drugą stronę medalu. Odkrywa za ile bólu w naszym życiu, poczucia winy i rozczarowań jest odpowiedzialny rozbudowany wybór. Ta teza podważa bardzo głęboko zakorzenione w naszej kulturze przekonania, że

“Im więcej wyboru, tym więcej wolności i dostatku.”

Okazuje się, że często jest dokładnie odwrotnie. W książce znajdziemy na to ogrom dowodów w postaci badań naukowych i historii z życia autora i wielu innych osób. Szkoda trochę, że miażdżąca większość z nich jest głęboko osadzona w amerykańskich realiach, które w niektórych kwestiach mocno różnią się od naszych. Jednak wnioski płynące z książki śmiało można zastosować do mieszkańców każdego zachodniego kraju. I Polski.

Mimo tych amerykanizmów, “Paradoks wyboru” czytałem z przyjemnością, z coraz szerzej otwierającymi się oczami.

 

2. Merytoryczne perełki

a) wybór wkrada się w każdą dziedzinę naszego życia – Barry Schwartz nie musiał mnie informować o tym, jak dużo wyboru jest przy zakupach. Sam tego na co dzień doświadczam, gdy szukam żółtego sera w znanym wszystkim markecie. Żeby wyłowić ten, który lubię, potrzebuję przeskanować z 30 innych opakowań. A jeszcze obsługa perfidnie co jakiś czas chowa go na inną półkę. Nie zdawałem sobie jednak sprawy, że wybór dźga nas palcem w żebra również w wielu innych, poważniejszych dziedzinach.

  • wybieramy jak się zabezpieczać (seksualnie też, teraz jednak myślałem o finansach… czy brać AC do auta? czy ubezpieczać mieszkanie? czy ubezpieczać swoje życie? Jeśli tak, to od czego? od wypadku, choroby, niezdolności do pracy?)
  • wybieramy jak pracować (z biura czy z domu? zostać jeszcze w tej firmie czy już szukać kolejnej? brać łatwe ale małe zlecenia czy szukać dużych, ale trudnych do zdobycia?)
  • wybieramy jak zakładać rodzinę (z tą czy z tym? mieszkać razem czy osobno? brać ślub czy nie? kościelny czy cywilny? mieszkanie blisko pracy czy z większym metrażem? mieć dzieci czy nie? kiedy mieć dzieci?)
  • wybieramy swoją tożsamość (czy odpowiada mi moja płeć czy też chcę ją zmienić? czy jestem patriotą i promuję swój kraj czy myślę o sobie, jako o obywatelu świata? czy wierzę w Boga czy nie? jeśli wierzę, czy mam zostać przy religii rodziców czy szukać własnej?)

Kiedyś wszystko było proste, bo choć wybór pozornie istniał, to domyślna opcja była tak silna (małżeństwo, dzieci, wierzenie w Boga), że mało kto się zastanawiał nad tym, że można inaczej. Dużo się w tej kwestii zmieniło.

Tożsamość nie jest już czymś, co dziedziczymy. Teraz sami ją wybieramy.

A że są to trudne wybory i dotyczą niezwykle istotnych spraw, część naszego “procesora” myślowego jest stale zajęta tego typu rozważaniami.

Jeśli dołożymy do tego codzienne dylematy zakupowe (którą z 50 wędlin kupić?), towarzyskie (iść na tę imprezę?) i zawodowe (które zadanie jest teraz najważniejsze?), okaże się, że

“Jesteśmy permanentnie przeciążeni liczbą wyborów, które musimy dokonać. I każdy kolejny jest coraz trudniejszy.”

b) wybór boli – oczywiście brak wyboru może być nawet gorszy. Wielu mieszkańców Polski pamięta jeszcze czasy, kiedy półki sklepowe był puste lub zapełnione octem. Partia polityczna była tylko jedna i wybierała za nas (wbrew nam?), jak mamy żyć. Doczekaliśmy się jednak czasów, w których

“Wybór przestał być błogosławieństwem, a stał się ciężarem.”

Czemu tak go odbieramy? Co jest złego w wyborze?

  • ogromna odpowiedzialność – wyobraź sobie, że Twoje dziecko miało poważny wypadek. Przywozisz je do szpitala, a tam lekarze mówią, że to Ty masz wybrać, którą z 3 (metod) operacji personel medyczny ma zastosować. Nawet jeśli wybrałbyś “dobrze”, czyli tę operację, która ma największą szansę powodzenia – może się okazać, że w jej wyniku Twoje dziecko umrze. A Ty będziesz musiał żyć z tą myślą do końca swoich dni. Że gdybyś wybrał inaczej, Twój syn mógłby wciąż żyć.

    O ile lepiej byłoby zostawić ten wybór lekarzom? Którzy mają większą wiedzę, chłodniejszy osąd i w razie najgorszego – to ich decyzja, a nie Twoja, przyczyniła się do śmierci Twojego dziecka.

“Ten kto podejmuje wybór, bierze za niego odpowiedzialność.”

  • mniejsza odpowiedzialność – nawet przy mniej tragicznych sytuacjach, wybór może być źródłem poczucia winy. Jeśli kiedyś miałeś 2 pary spodni do wyboru i żadna z nich dobrze na Tobie nie leżała, kto był winny? Sklep i jego słabe zaopatrzenie! Jeśli jednak masz 60 spodni do wyboru – w różnych rozmiarach, kolorach czy fasonach i kupisz te, w których słabo wyglądasz – kto ponosi za to odpowiedzialność? Ty! Gdybyś tylko poświęcił więcej czasu – lub wziął na zakupy koleżankę, która ma wyczucie stylu, na pewno dokonałbyś lepszego wyboru.
  • eskalacja oczekiwań – dwa lata temu szukaliśmy z Żoną telewizora. Po tym jak odwiedziliśmy sklepy internetowe, opadły nam szczęki. Tyle możliwości! Producent, przekątna, rozdzielczość, częstotliwość odtwarzania, funkcje SMART TV, 3D, WIFI i milion innych. Po miesiącu poszukiwań, robienia zestawień i kłótni małżeńskich – w końcu wybraliśmy. Kupiliśmy najlepszy telewizor, jaki kiedykolwiek mieliśmy i to w rozsądnej cenie. Jaki jednak był nasz odbiór tego produktu? Rozczarował nas. Spodziewaliśmy się czegoś więcej. Był bardzo dobry, ale nie tak olśniewający, by spłacił wiele godzin męczarni związanych z wyborem.

“Przez wybieranie w setkach egzemplarzy nasze oczekiwania poszybowały tak wysoko, że prawdopodobnie żaden produkt by ich nie spełnił.”

  • koszty alternatyw – gdy wracałem ze Stanów i do kolejnego lotu miałem 3 godziny – postanowiłem wstąpić do sklepu wolnocłowego na lotnisku. Od razu skierowałem się do półek z perfumami, które można było nabyć w bardzo okazyjnej cenie. Nawąchałem się znanych marek za wszystkie czasy. Z nosem pełnym zapachów i lekko zamroczoną świadomością, wybrałem 3 perfumy, które podobały mi się najbardziej. Jednak zdecydowanie się na jeden z nich było jak przydzielenie przez Parysa złotego jabłka dla jednej z trzech bogiń. Każda oferowała coś wyjątkowego i trudno się było zdecydować. Czas odprawy zbliżał się jednak nieubłaganie i w końcu wziąłem perfumy nr 2 i pobiegłem w kierunku bramki G35. W międzyczasie zapłaciłem za flakonik. Chyba. Ważniejsze jest jednak to, co działo się ze mną w samolocie. Zamiast rozkoszować się widokiem nieba i lodowej Grenlandii, zamiast prowadzić ciekawą rozmowę ze współpasażerami lub nawet zamiast oglądania filmów na małym ekranie w fotelu przede mną – co robiłem? Katowałem się w myślach, że podjąłem złą decyzję zakupową. Że jednak trzeba było wziąć inne perfumy.

    Z kolei jeśli chodzi o perfumy, które wybrałem, łatwiej przychodziło mi do głowy to, co mi w nich nie odpowiadało, a trudniej ich mocne strony. To są właśnie koszty alternatyw. Żal nam wszystkich korzyści, które inne produkty mogły nam zapewnić. Nawet jeśli podjęliśmy najlepszy możliwy wybór. Im więcej alternatyw, tym większy ból.

“”Wyraźnie widziałem korzyści alternatywnych produktów, których nie wybrałem, a nie dostrzegałem ich wad.”

c) jak ułatwić sobie życie – skoro podejmowanie decyzji jest tak wyczerpujące i bolesne, co możemy zrobić, by zmniejszyć ich negatywny wpływ? Barry Schwartz daje nam kilka cennych podpowiedzi:

  • przenieś decyzyjność na kogoś innego – znajdź specjalistę, któremu ufasz w sprawie inwestowania i niech to on decyduje, w których funduszach będziesz trzymać swoje pieniądze. Znajdź ubezpieczyciela, który dobrze rozumie Twoje potrzeby i niech to będzie jego zadanie, by zaproponować Ci najlepszy dla Ciebie produkt

“”Wyraźnie widziałem korzyści alternatywnych produktów, których nie wybrałem, a nie dostrzegałem ich wad.”

  • zautomatyzuj wybór – dobrze przemyśl powtarzalne decyzje zakupowe, np. dotyczące produktów spożywczych, a potem się ich trzymaj. Ignoruj inne produkty, bądź jak samonaprowadzająca się rakieta, która konsekwentnie leci do celu. Być może umknie Ci jakaś promocja albo nowy i odrobinę lepszy produkt. Jednak zaoszczędzony czas i zasób samokontroli (który zużywa się podczas podejmowania decyzji) z nawiązką Ci to wynagrodzą.
  • bądź satysfakcjonalistą – a nie maksymalistą. Czyli szukaj produktów, które są “wystarczająco dobre“, niekoniecznie najlepsze.
  • dokonuj nieodwracalnych wyborów – tak, wiem. Wydaje się to sprzeczne z intuicją. Mnie też perspektywa braku możliwości cofnięcia decyzji czasem przeraża. Badania pokazują jednak jednoznacznie, że jeśli nie da się czegoś zmienić, to łatwiej nam się z tym pogodzić i rzadziej wracamy myślami do tego, czy podjęliśmy dobrą decyzję.

“Paradoks wyboru” to kolejna książka, obok “Drive”, która stawia na głowie założenia, w które większość z nas bezrefleksyjnie wierzy. Mocno opiera się na badaniach naukowych, dlatego spostrzeżenia Barry’ego Schwartza są wiarygodne i warto wziąć je sobie do serca. W książce mamy bardzo precyzyjną diagnozę, dlaczego wybory dostarczają nam tylu problemów. Na szczęście autor nie zostawia nas samych z tymi trudnościami. Opisuje też jak poradzić sobie z nadmiarem wyborów.

“Drive!” – Daniel Pink

„DRIVE!”

recenzja książki i merytoryczne perełki

Recenzja Książki Sztuka Błądzenia - Andrzej Bernardyn

“Kompletnie nowe spojrzenie na motywację” – taką obietnice składa Daniel Pink w podtytule swojej bestsellerowej książki. Trzeba autorowi oddać, że w dużej mierze udało mu się jej dotrzymać. Można wręcz pokusić o stwierdzenie, że stawiane przez niego tezy brzmią jak herezja dla wyznawców “kija i marchewki”.

 

1. Ogólne wrażenia

Gdy kilka lat temu oglądałem wystąpienie Daniela Pinka na TEDzie, dobrze mu z oczu patrzyło. Wspominał o tym, że jest przepaść pomiędzy tym, co robi biznes, a co wie współczesna nauka. Spodziewałem się jednak, że w “Drive” ta nauka będzie potraktowana po macoszemu. Wspomniane zostaną 2 lub 3 badania, a reszta będzie radosną twórczością autora mającą tyle wspólnego z obiektywnymi danymi co rum z rumakiem. Wielkie było moje zdziwienie, gdy okazało się, że badania cytowane są często i namiętnie niemal przez całą książkę. Możemy w przystępny sposób zapoznać się z odkryciami takich tęgich umysłów jak Harry Harlow, Edward Deci, Bruno Frey, Teresa Amabile, Dan Ariely, Sam Gluckberg, Mihaly Csikszentmihalyi, Carol Dweck i wielu innych. Motywacja 3.0, która jest głównym bohaterem “Drive” ma mocną podbudowę we współczesnej nauce – nie jest tylko ciekawą, niesprawdzoną hipotezą, za którą biorą ją biznesowi ignorancji.

Kolejne przyjemne zaskoczenie spotkało mnie, gdy okazało się, że Daniel Pink opisuje sytuacje, w których motywacja zewnętrzna, a nawet wyklinane po wielokroć nagrody typu:”Jeśli zrobisz X, dostaniesz Y”, faktycznie działają. Udało mu się uniknąć pułapki fanatyzmu – założenia że tylko motywacja wewnętrzna daje rezultaty, a nagrody to ZUO wcielone. Autor na spokojnie, odwołując się do przykładów, wskazał kiedy Motywacja 2.0 dalej ma zastosowanie. To wszystko sprawia, że Pinkowi po prostu chce się wierzyć. Nie tylko koncentruje się na faktach, ale nawet przytacza te z nich, które teoretycznie przeczą jego głównej tezie. Gratuluję odwagi i chęci dążenia do obiektywizmu.

2. Merytoryczne perełki

W “Drive” możemy znaleźć wiele szokujących informacji, które poddadzą w wątpliwość to, co wiemy o współczesnym świecie.

a) nagrody nie tylko nie pomagają, ale często wręcz szkodzą – na chłopski rozum, nie trzyma się to kupy, prawda? Przecież im wyższa nagroda, tym bardziej ludzie powinni się starać i tym lepsze wyniki osiągać? No cóż – pracownicy kuszeni słodką “marchewką” mogą faktycznie przystąpić z wielkim zapałem do działania. Jednak jak pokazują badania (m.in. Dana Ariely’ego), presja związana z potrzebą zdobycia nagrody zawęża myślenie i znacząco utrudnia kreatywne rozwiązywanie problemów. Dzieła artystów, którzy tworzyli obrazy na zamówienie, były oceniane jako mniej kreatywne niż te, które robili “z potrzeby serca”. Nagrody wypierają też dobre zachowania.

“Zapłać synowi za wyniesienie śmieci, a masz praktycznie jak w banku, że dzieciak już nigdy nie zrobi tego za darmo.”

Ciekawe zajęcia pod wpływem nagród finansowych zmieniają się w harówkę, a zabawa w pracę. Pieniądze skutecznie wypędzają wewnętrzną motywacje. Jeśli zapłacisz swojej córce za wykonywanie zadań z algebry, początkowo może zwiększyć to jej pilność. Szybko jednak całkiem straci zainteresowanie matematyką i będzie rozwiązywać zadania tylko dla pieniędzy.

b) karanie też się nie sprawdza – nieraz odnosi efekt odwrotny od zamierzonego. Pink opisuje eksperyment przeprowadzony w 2000 roku przez Uri Gneezy’ego i Aldo Rustichini. Sprawdzono w nim, ilu rodziców odbiera swoje dzieci z przedszkola po czasie – przez co nauczycielki musiały zostawać dłużej w pracy. Następnie przekazano rodzicom maluchów informacje, że każdy rodzin, który przyjedzie spóźniony po swoją pociechę, zostanie obciążony grzywną. Znów, na chłopski rozum, mogłoby się wydawać, że to zadziała. Przecież nikt nie lubi tracić pieniędzy. Pojawił się dodatkowy bodziec, żeby przyjechać punktualnie, dlatego problem spóźnień powinien się zmniejszyć. Co jednak się stało? Liczba rodziców przyjeżdżających po czasie dwukrotnie się … zwiększyła. Jak to możliwe? Rodzice prawdopodobnie przestali patrzeć na tę sytuacje przez pryzmat etyki, a bardziej jak na transakcje handlową.

“Wystarczy, że zapłacę te kilka dolarów i sprawa załatwiona. Opiekunka do dziecka bierze więcej. Mogę więc zostać w pracy 30 minut dłużej.”

Pieniądze potrafią skutecznie zdusić altruistyczną postawę lub zagłuszyć wyrzuty sumienia związane z nieakceptowanym społecznie zachowaniem. Czujemy bowiem, że wraz z zapłaceniem grzywny zostajemy “rozgrzeszeni”. Dlatego gdy następnym razem będziesz chciał wprowadzić u siebie sankcje za złe zachowanie – dobrze się zastanów. Czy przypadkiem nie zwiększy to liczby osób postępujących niewłaściwie.

c) nagroda jest jak narkotyk – każde z nich powoduje podobną reakcję organizmu, czyli zastrzyk dopaminy do jądra półleżącego. A mówiąc bardziej po ludzku, odczuwamy ogromną przyjemność, która jednak szybko zanika. Zaś organizm domaga się kolejnej, tym razem większej dawki. Jak zauważa Pink:

“Reakcja na nagrodę i kokainę wygląda niepokojąco podobnie.”

Wpływa to też na sposób podejmowania przez nas decyzji. Stajemy się mniej ostrożni, bardziej skłonni do ryzyka, by tylko znów móc być na “nagrodowym haju”. Uzależniamy się od nagrody i bez niej chce nam się coraz mniej.

d) nagradzaj “gdy, już…” zamiast “jeśli-to” – czytając te wszystkie argumenty za szkodliwością nagród, łatwo jest wylać dziecko z kąpielą i stwierdzić, że każda nagroda jest ryzykowna. Najlepiej zrezygnujmy z nich wszystkich. Tymczasem są typy nagród, które mogą korzystnie oddziaływać na pracowników. Ważne jest jednak by

“Zewnętrzna nagroda była nieoczekiwana i proponowana dopiero wtedy, gdy zadanie zostanie wykonane.”

Nie ma więc nic złego w tym, że zabierzesz na wspaniały lunch pracownika, który wykonał dla Ciebie kawał dobrej roboty. Może to być wręcz korzystne, bo pracownik poczuje się doceniony i może jeszcze z większą ochotą przystąpić do dalszej pracy. Nie może on jednak się spodziewać nagrody i myśleć o niej, bowiem to zmniejszy jego kreatywność. Ważna jest też nieprzewidywalność tej nagrody. Dlatego nie przyzwyczajaj swojego zespołu do zbyt częstych “bonusów”.

“Drive” jest ciekawy, odkrywczy, momentami wręcz szokujący. Pokazuje jak mocno nieracjonalnymi istotami są ludzie. W ilu sytuacjach zdroworozsądkowe myślenie się nie sprawdza, a w biznesie podejmujemy błędne decyzje, które dużo kosztują i bardziej szkodzą niż pomagają. A wyjście z tych pułapek nie jest aż tak skomplikowane. Wystarczy przeczytać tę książkę i… zastosować się do opisywanych w niej zasad.

“Bezmarketing” – Scott Stratton

„Bezmarketing”

recenzja książki i merytoryczne perełki

Recenzja Książki Sztuka Błądzenia - Andrzej Bernardyn

Motywem przewodnim książki są media społecznościowe i budowanie relacji z klientami za ich pośrednictwem. Temat niezwykłe ważny i aktualny – mimo że premiera książki miała miejsce… 7 lat temu. Jeśli zamiast kusić klientów obietnicami, chcesz nauczyć się z nimi rozmawiać – zdecydowanie warto po nią sięgnąć.

 

1. Ogólne wrażenia i dwie małe obiekcje

Muszę o tym napisać. Ta książka opisuje inny świat, niż ten w którym aktualnie żyjemy. Od 2010 roku sporo się zmieniło. Liczba użytkowników Facebooka wzrosła prawie o miliard! (z 400 mln do 1,31 mld). Pewne technologiczne rozwiązania, opisywane przez Scotta Strattena, jak teleseminaria czy teleszczyty nie przetrwały próby czasu i (przynajmniej w Polsce) nie znam nikogo, kto by z nich korzystał. Jednak sposób myślenia ludzi – zarówno tych prowadzących firmy, jak i klientów – jest bardzo zbliżony kiedyś i dzisiaj. Również ich potrzeby i sposób komunikacji są podobne.

Podczas lektury daje się też zauważyć, po której części Atlantyku żyje autor. Nie jest on co prawda Amerykaninem, tylko Kanadyjczykiem, jednak nie zmienia to faktu, że polskie realia są “nieco” inne niż te za wielką wodą. Widać to choćby w różnicy w popularności Twittera i jego przełożeniu na biznes. Twitter, mimo że to obce słowo, będzie w tej książce odmieniany przez wszystkie polskie przypadki (no, może poza wołaczem) i to po wielokroć .

Mimo tych zastrzeżeń cieszę się, że zdmuchnąłem kurz z tej książki i zatopiłem wzrok w jej karty.

 

2. Merytoryczne perełki

Co konkretnie dała mi lektura “Bezmarketingu”? Jakie merytoryczne wątki mnie szczególnie zainteresowały i chcę zrobić z nich użytek?

a) hierarchia zakupów – już dla samej tej piramidki, warto było kupić tę książkę.

Im niższe piętro piramidy – tym klient mniej ufa firmie i ma z nią gorszą relację (lub nie ma jej wcale w przypadku samego dna figury). Jednocześnie konkurencja jest tam najliczniejsza i najostrzejsza. Nie ma tutaj mowy o lojalności do marki czy firmy. Klienci idą tam, gdzie pojawi się najniższa cena. Z kolei na szczycie piramidy mamy bieżących zadowolonych klientów, którzy nie tylko nas znają, ale także mają do nas zaufanie i są skłonni zostawiać u nas swoje pieniądze. Ci klienci pozostaną nam wierni… jeśli tylko nie spartaczymy czegoś istotnego. Da się to zrobić na różne sposoby – opisywane w “Bezmarketingu”. Ta piramida świetnie pokazuje, gdzie warto być i jakie działania wykonywać oraz z czego lepiej zrezygnować. Jeśli tak jak ja serdecznie nie cierpisz “telefonów na zimno” – zarówno jako nagabywany, jak i potencjalnie nagabujący – w książce Strattena dostajesz cudowne usprawiedliwienie, by nie zajmować się “telespamem”, jak to określa sam autor.

b) social media są bardziej od słuchania, a mniej od mówienia o sobie – to dla mnie duże odkrycie i biję się w pierś ze spuszczoną głową. Mam w tym temacie wiele do nadrobienia. Scott przekonuje, że dopóki nie będziemy rozmawiać z potencjalnymi klientami – śledzić z życzliwością ich poczynania, komentować ich postów, pomagać im radą i wyrażać szczere zainteresowanie – mała jest szansa, że ktoś zainteresuje się nami. W podobnym duchu wypowiadał się niegdyś Dale Carnegie, z tym że słowa autora książki “Jak zdobyć przyjaciół i zjednać sobie ludzi” odnosiłem bardziej do komunikacji interpersonalnej. Tymczasem Stratten pokazuje na licznych przykładach, że ma to równie mocne zastosowanie w komunikacji firma-klient. Scott zachęca też do monitorowania tego, co mówi się o marce w social media.

“Jeśli toczy się rozmowa o twojej marce, lepiej żebyś brał w niej udział”

c) stopniowanie trudności dostarczania treści merytorycznych – z ciekawością czytałem rozdział o tym, na jaką formę przekazywania wartościowych treści należy się zdecydować. Autor “Bezmarketingu” doradza by wziąć pod uwagę 3 kryteria:

  • w czym czujesz się dobrze
  • jakie preferencje ma twój rynek
  • co chcesz przekazać potencjalnym klientom

Zaznacza jednocześnie, że dla większości osób najłatwiej jest zacząć od pisania tekstów. Poziom wyżej znajdują się nagrania audio, potem filmu typu “screencast”, czyli nagranie wideo, w którym pokazujemy prezentację czy zrzuty ekranu, nie zaś swoją twarz. Dopiero na samym końcu wymienia nagranie wideo, podczas którego widzowie widzę naszą gestykulację, mimikę i … bałagan, który mamy w pokoju w tle. Nie ma co porywać się z motyką na słońce i zaczynać od pełnego wideo.

“Kiedy nabierzesz pewności w pisaniu tekstów i nagrywaniu klipów audio, treści wizualne przestaną Ci się wydawać problematyczne”.

d) luka zaufania – żeby klient choćby rozważył zakup czegokolwiek od Ciebie, musisz zdobyć minimalny poziom jego zaufania. Różnica pomiędzy tym, jakie jest nastawienie klienta do Ciebie teraz, a jakim zaufaniem Cię musi obdarzyć, by powierzyć Ci swoje pieniądze, to właśnie luka zaufania.

“Jednym z większym wyzwań okazuje się przekonanie kogoś do tego, by zechciał po raz pierwszy wypróbować daną usługę lub produkt”

Powinniśmy koncentrować swoje działania na zmniejszaniu i z czasem całkowitym zamykaniu tej luki – np. poprzez dostarczanie wartościowych treści, dzięki którym pozycjonujemy się jako ekspert branżowy.

e) luka doznaniowa – to z kolei różnica pomiędzy najlepszym i najgorszym doświadczeniem klienta z naszą marką. Nie chodzi tylko o sam produkt, ale o cały przebieg obcowania z marką – wizytę na stronie internetowej, obsługę klienta, czas oczekiwania na przesyłkę itp.

Nie ważne ile rzeczy zrobisz wspaniale – klient często zapamięta to, co w kontakcie z nim Twoja firma zrobiła najgorzej.

Dlatego tak ważne jest, by i tę lukę zmniejszać lub by w ogóle jej nie było. Stratten opisuje firmy, które takim wynikiem się mogą poszczycić, m.in. Zappos i Cirque du soleil.

Nie trzeba być doświadczonym poławiaczem, by takich merytorycznych perełek znaleźć w tej książce więcej. Dla mnie wiele z prezentowanych w “Bezmarketingu” strategii było odkrywczych i pomocnych. Dlatego śmiało mogę tę książkę polecić wszystkim, którzy chcą zaistnieć w sieci i budować trwałe relacje z klientami.

“Sztuka błądzenia” – Rafał Żak

„Sztuka błądzenia”

recenzja książki i merytoryczne perełki

Recenzja Książki Sztuka Błądzenia - Andrzej Bernardyn

Sztuka Błądzenia” przeczytana. Zajęło mi to 2 wieczory. Lektura była przyjemna, ciekawa i rozwijająca.
​
To już trzecia książka Rafała (po „Rozwoju osobistym” i „Nie myśl, że NLP zniknie”), którą miałem przyjemność czytać. Apetyt był więc rozbudzony, a poprzeczka wyznaczająca oczekiwania została postawiona odpowiednio wysoko.
Autor jednak sprostał … w dużej mierze. I dobrze. Perfekcyjna książka o błędach zakrawałaby na herezję.

 

1. Ogólne wrażenia

Jeśli wcześniej nie czytałeś żadnego „Żaka”, to wiedz, że Rafała jako pisarza wyróżnia:

a) dbałość o źródła – sięga do badań naukowych, szuka wielu książek o tematyce, w której będzie pisał i wyciąga z nich to, co najlepsze. W „Sztuce błądzenia” jest aż 135 przypisów, mimo że książka liczy 220 stron. Nie jest to przy tym bezczelne żerowanie na pracy innych autorów, ale umiejętne przytaczanie faktów czy ilustrowanie idei ciekawymi historiami,

b) ironiczne, inteligentne poczucie humoru – Rafał lubi i potrafi pastwić się nad patologią, złymi postawami czy różnymi „odlotami”. Ma talent do wyszukiwania i przytaczania historii, które z jednej strony mrożą krew w żyłach, a z drugiej wywołują salwy śmiechu,

c) przystępny, wyważony styl – myśli wyrażane są precyzyjnie i zrozumiale. Nie razi nadmiar ozdobników, tekst jest też wolny od ekshibicjonizmu autora, który opisuje intymne wydarzenia ze swojego życia. Zamiast tego mamy (w miarę możliwości) obiektywny przekaz.

Co było charakterystyczne w samej „Sztuce błądzenia”? Dostajemy w niej przegląd tego, co współczesny świat wie o błędach. Skąd się biorą, jak można im przeciwdziałać czy zmniejszyć siłę ich rażenia, aż po pomysły oprawienia błędów w ramkę lub designerskie pudełko i wypuszczenie na rynek jako produkt czy narzędzie marketingowe. Dużo tego wszystkiego. Co cieszy … i martwi jednocześnie. Cieszy, bo jest interesujące, intelektualnie rozwijające. Na najbliższym obiedzie rodzinnym, przy kotlecie, będę mógł błysnąć bogatą wiedzą o błędach. Martwi, bo przez wiele wątków autor się prześlizgnął. Zasygnalizował, że coś takiego jest, opowiedział historię, podał jeden przykład i poszedł dalej do kolejnej inspiracji, bez oglądania się za siebie. A chciałoby się czasem przystanąć na dłużej i zagłębić w temat.

 

2. Merytoryczne perełki

Czego się dowiedziałem ze „Sztuki błądzenia”? Jakie merytoryczne wątki mnie urzekły i zamierzam im się przyjrzeć bliżej?

a) nie bój się dyskomfortu – Rafał na wielu przykładach (m.in. różnic w podejściu szkoły amerykańskiej i japońskiej) pokazuje, że gdy pojawia się błąd, często chcemy go jak najszybciej skorygować. Dbamy o to, by uczeń, który tę pomyłkę popełnił, nie czuł się głupio. Tymczasem w wielu sytuacjach pozostawienie przestrzeni na to, by delikwent doszedł do tego, gdzie i dlaczego się pomylił, może mieć dużo większą wartość rozwojową. Zatem uczestnicy moich szkoleń – uważajcie! Będziemy zanurzać się w porażce po pas i trwać w niej, aż nie dotrzemy do jej źródeł!

b) warto celowo popełniać błędy – zwłaszcza te, które Paul Schoemaker nazywa „błyskotliwymi”, czyli takimi, które mają niskie koszty, a potencjalnie duże korzyści – jeśli wyciągniemy z nich właściwe wnioski. Nigdy nie wiadomo, co się z nich wyłoni – może kolejny genialny wynalazek, który powstał przez pomyłkę (przypadek) – jak karteczki post-it, coca-cola czy viagra. Tak! Niebieska pigułka była początkowo lekiem na nadciśnienie i płuca, z efektem ubocznym manifestującym się poniżej pasa.

c) „planuj tylko do poziomu, żeby móc działać” – czyli lean start-upowo: tworzymy prototyp – testujemy i pokazujemy zaufanym ludziom – poprawiamy – tworzymy nowy prototyp itd. Zamiast zaplanowywać się na śmierć i wypuszczać produkt, bez wcześniejszego kontaktu z rynkiem i ludźmi. Co nieraz mi się zdarza.

d) metoda zysków marginalnych – bardzo bliska mojemu sercu i podejściu, które stosuję z klientami przy pracy z nawykami. Polega ona w skrócie na tym, że zamiast szukać jednego usprawnienia, które ostudzi piekło obecnej sytuacji i zmieni ją w rajski dobrobyt – lepiej jest polować na małe usprawnienia. Każde z nich w pojedynkę nie da zauważalnych rezultatów, ale łącznie – mogą spowodować olbrzymią dobrą zmianę. Pfu! Pozytywną zmianę, znaczy.

Merytorycznych fajerwerków jest tutaj znacznie więcej. Te były dla mnie nowe i szczególnie przydatne.

 

3. Mocne strony

Za co szczególnie cenię tę książkę?

a) za to, że w świecie, w którym nie można mieć problemów, a tylko wyzwania – znalazła się pozycja w całości poświęcona błędom i porażkom. Że do rozwojowego menu może wrócą w ten sposób zapomniane słowa i mniej będziemy ulegać tyranii sukcesu. Mniej będziemy napinać muskuły i śpiewać hymny pochwalne na swoją cześć. Że bardziej otwarcie będziemy mówić o swoich ‘fuck-upach’,

b) za potężną dawkę inspiracji w ciekawym temacie. Cytaty, historie, badania naukowe – bardzo przekrojowe podejście,

c) za pomysły, które narodziły się w mojej głowie dotyczące tego, jak mogę wzbogacić swój warsztat trenera i coacha.

 

4. Co bym zrobił inaczej

Gdybym mógł cofnąć się w czasie i niczym Leonardo di Caprio podłożyć Rafałowi we śnie kilka pomysłów:

a) zasugerowałbym użycie większej ilości przykładów dotyczących zastosowania narzędzi i metod w życiu osobistym oraz biznesie (przedsiębiorcy, korpoludy). Duża część przykładów (zwłaszcza z pierwszej części książki) dotyczyła medycyny, lotnictwa i firm produkcyjnych. Przełożenie ich na realia zwykłego śmiertelnika nie zawsze jest proste;

b) zaproponowałbym przearanżowanie sekcji kończącej każdy rozdział. Zamiast 3-5 pytań pozostawionych bez żadnego wsparcia, widziałbym tam jedno pytanie, jedno konkretne polecenie „Zapisz X, Wymień 3 itp.” I wykropkowane miejsce do zapisania odpowiedzi. Inaczej pokusa ograniczenia się do przeczytania pytań i czym prędzej przewrócenia strony na kolejną, jest niemal nie do odparcia;

c) poprosiłbym, żeby skupić się na mniejszej ilości wątków, za to bardziej szczegółowo. Dodać przykłady z realnego życia: list kontrolnych, najgorszych możliwych scenariuszy, analiz pre-mortem i innych metod, które były opisane, ale dość krótko i pobieżnie;

d) doradziłbym, żeby przenieść zdjęcie autora i jego opis na tylną część okładki. Dlaczego? Przez większą część lektury, Rafał świdrował mnie swoimi przenikliwymi, sceptycznymi oczami. Cały czas gapił się na mnie i ani razu nawet nie mrugnął! Dowód znajdujesz na zamieszczonym zdjęciu.

Książka „Sztuka błądzenia” jest dobrze napisana, przyjemnie się ją czyta. Nie tylko poszerza intelektualne horyzonty, ale daje także kilka sprawdzonych rozwiązań pozwalających oswoić się z błędami, lepiej z nich korzystać, a nawet przeciwdziałać wystąpieniu kilku z nich. Warto po nią sięgnąć.