Jak Skutecznie Wyznaczać cele?

Jak wyznaczać cele?

Pomoże Ci w tym akronim MUSZE.

A co oznaczają poszczególne litery?

M – Mierzony regularnie
U – Uwzględniający zasoby
S – Samodzielny
Z – Zorientowany w czasie
E – Efektywny

1. Mierzony regularnie

   Ta zasada mówi o dwóch rzeczach.
   
   1.1 Potrzebujesz stworzyć konkretną miarę, dzięki której będziesz wiedział, nie tylko czy osiągnąłeś już cel, ale także w jakim stopniu.
   
   W przypadku celów wyrażonych w liczbach jest to bardzo proste. Jeśli Twoim celem jest przebiegnięcie 30 km w lipcu, Twoją miarą mogą być dane z aplikacji w telefonie. Dzięki nim będziesz w stanie określić, że osiągnąłeś już 25% celu, gdy przebiegniesz 7,5 km.
   
   Trochę więcej trzeba pogłówkować przy określaniu miary w celach opisowych, na przykład: poprawienie relacji z Partnerem/Partnerką. Teoretycznie można by zdać się na własne odczucia w tej sprawie – teraz czuję, że nie najlepiej się między nami układa i będę wiedział, że cel jest osiągnięty, gdy zaczniemy się do siebie odnosić bardziej serdecznie. Jest to jednak na tyle nieprecyzyjne określenie, że trudno je będzie zweryfikować – zmierzyć, czy cel został osiągnięty.
   
   Zachęcam do stworzenia bardziej konkretnej miary:
   
   A. cierpliwie wysłuchuję, co mój Partner ma do powiedzenia,
   B. nie przerywam mu podczas nieporozumień czy kłótni nie podnoszę głosu
   C. przez najbliższe 2 tygodnie codziennie wysyłam Partnerowi miłego smsa
   D. w tym miesiącu podaruję Partnerowi prezent bez okazji
   E. w tym tygodniu zorganizuję dla nas ciekawą randkę
   
   Dzięki precyzyjnym określeniom tworzysz od razu plan działania. Cel staje się konkretniejszy i wiesz, jak go zrealizować. A przez to znacznie zwiększasz szansę, że go osiągniesz.
   
   1.2 Samo sformułowanie celu i jego zapisanie na niewiele się zda, jeśli nie będziesz regularnie mierzyć, w jakim stopniu został zrealizowany. Bez tego, szybko o nim zapomnisz i nie będziesz aktywnie pracować nad jego osiągnięciem. To jak często będziesz dokonywać pomiaru, zależy od samego celu.
   
   W zdecydowanej większości przypadków pomiar należy wykonywać nie częściej niż raz na tydzień i nie rzadziej niż raz w miesiącu.
   
   

2. Uwzględniający zasoby

   Gdybym się bardzo uparł, mógłbym wyznaczyć sobie cel: zostania najpiękniejszą kobietą na Ziemi.
   
   Problem polega jednak na tym, że nie jestem kobietą i nie zostałem obdarzony przez naturę szczególnie pięknym wyglądem.
   
   Teoretycznie mógłbym przejść operację zmiany płci, operacje plastyczne i tysiące zabiegów upiększających. Nie mam jednak na to ani wystarczającej ilości pieniędzy ani ochoty. Końcowy efekt też zapewne znacznie odbiegałby od założonego celu.
   
   Cel ten jest zupełnie oderwany od zasobów, które posiadam. Co w prosty sposób przekłada się na brak możliwości jego osiągnięcia.
   
   Za każdym razem, gdy wyznaczasz sobie cel, określ jakie zasoby, którymi już teraz dysponujesz, pomogą Ci w jego realizacji. Istnieją różne rodzaje zasobów:
   
   A. intelektualne – masz odpowiednie predyspozycje psychologiczne (jesteś wystarczająco śmiały, zdyscyplinowany, odporny) lub wykształcenie (skończyłeś odpowiedni kierunek studiów, przebyłeś wartościowe szkolenia w tym temacie)
   B. materialne – masz wystarczająco dużo pieniędzy, by móc opłacić wszystkie wydatki (lub masz źródło finansowania w postaci kredytu) albo posiadasz potrzebny sprzęt (komputer, projektor, kamerę, samochód itd.)
   C. czasowe – dysponujesz odpowiednią ilością czasu, by móc wykonać wszystkie działania (lub możesz zatrudnić do tego odpowiednie osoby)
   D. społeczne – znasz odpowiednich ludzi, którzy podejmują decyzje lub wiesz, kto może Ci pomóc w wykonaniu określonych działań
   E. zdrowotne – Twój organizm jest w stanie wytrzymać wszystkie obciążenia, związane z osiąganiem celu (np. przebiegnięcie maratonu)
   
   Oprócz określenia zasobów, którymi już teraz dysponujesz, zastanów się, jakich zasobów Ci brakuje. Jeśli po tej analizie okaże się, że brakuje Ci wielu zasobów, a wyjściowo nie dysponujesz prawie niczym istotnym – warto przeformułować cel.
   
   

3. Samodzielny

   Samodzielny cel to taki, którego osiągnięcie w 100% zależy od Ciebie.
   
   Czy jeśli wyznaczysz sobie cel: Dobrze wypaść na najbliższej rozmowie rekrutacyjnej, będzie on samodzielny? Niespecjalnie.
   
   Możesz się idealnie przygotować, tryskać entuzjazmem i elokwencją, a i tak nie przypadniesz do gustu osobie prowadzącej rekrutację. Samo sformułowanie dobrze wypadnę czy zostanę dobrze odebrany/oceniony pokazuje, że decyduje o tym ktoś inny.
   
   Nie ma nic bardziej frustrującego, niż sytuacja w której nie oszczędzałeś się – wykonałeś potężną pracę nad osiągnięciem celu – a i tak się nie udało.
   
   Łatwo tego unikniesz poprzez zmienienie sformułowania – usamodzielnienie celu. Zrobisz to przenosząc pełną odpowiedzialność na siebie i uszczegóławiając cel, np. w ten sposób:
   
   perfekcyjnie przygotować się do rozmowy rekrutacyjnej, poprzez:
   
   (1) poznanie listy typowych pytań, które pojawiają się na rozmowach rekrutacyjnych
   (2) napisanie odpowiedzi na te typowe pytania
   (3) nauczenie się przekonującego wygłaszania tych odpowiedzi
   (4) zrobienie symulacji rozmowy z kolegą, który wcieli się w rolę rekrutera
   (5) zadbanie o wygląd (wyczyszczenie garnituru, wyprasowanie koszuli, wypastowanie butów)
   
   Oczywiście, aby cel był samodzielny, nie musimy robić wszystkiego sami. Jeśli chcemy zbudować dom, nie będziemy (najczęściej) robić tego własnoręcznie. Skorzystamy z pomocy firmy budowlanej. Jeśli do celu nie wpiszemy konkretnej nazwy firmy, wszystko będzie w porządku. Taki cel można uznać za samodzielny.
   
   Gorzej, jeśli założylibyśmy, że konkretna firma postawi nam dom. Dlaczego? Bo dana firma może:
   (a) zbankrutować,
   (b) podnieść ceny, tak że nie będzie nas na nią stać,
   (c) mieć obłożenie na kilka lat do przodu, tak że nie przyjmie naszego zlecenia, w czasie na którym nam zależy.
   
   Dlatego jeśli chcesz, żeby Twój cel był samodzielny, nigdy nie wpisuj w niego konkretnych osób lub firm.
   
   

4. Zorientowany w czasie

   Cel to marzenie z terminem realizacji.
   Joe L.Griffith
   
   Aby cel był celem (a nie pomysłem czy marzeniem), potrzebuje konkretnego terminu realizacji.
   Mocno przestrzegam przed określeniami typu: jutro, za tydzień czy za miesiąc.
   
   Wyobraź sobie, że chcesz od jutra zacząć jeździć na rowerze stacjonarnym co najmniej 5 minut dziennie. Brzmi to jak sensowny cel. Przykleiłeś sobie nawet do lodówki karteczkę z takim napisem. Wstajesz następnego dnia, idziesz do kuchni, by nalać sobie wody i co widzisz?
   
   Od jutra będę jeździć na rowerze stacjonarnym co najmniej 5 minut dziennie.
   
   Możesz sobie w tym momencie pomyśleć – Całe szczęście, że dopiero od jutra! – i całkowicie zignorować to zalecenie. A jak wiemy z Alicji w krainie czarów, jutro nigdy nie nadchodzi. Zawsze jest dzisiaj! 
   
   Jakie jest proste rozwiązanie tego problemu? Zapisuj cel z konkretną datą.
   
   Zamiast napisać: jutro kup farbę do malowania zapisz: kup farbę do malowania 5 lipca 2014.
   Zamiast: w ciągu tygodnia napisz maila do firmy organizującej wesele zapisz: napisz maila do firmy organizującej wesele, najpóźniej do 13 lipca 2014.
   
   W przypadku bardziej złożonych celów nie ograniczaj się tylko do określenia końcowej daty. Zapisz też do którego dnia (do jakiej godziny) wykonasz określone podcele, tak by od początku wykorzystać presję czasu i zmotywować się do działania.
   
   

5. Efektywny

   Czy zdarzyło Ci się kiedyś, że osiągnąłeś zaplanowany cel, jednak w ogóle nie zauważyłeś zmiany? Dzieje się tak, gdy cel jest nieefektywny, czyli
   
   nie realizuje wartości, na której Tobie zależy.
   
   Wyobraź sobie, że wartością, do której dążysz jest bezpieczeństwo finansowe – czyli taka sytuacja, w której możesz przez 2 lata utrzymać się ze swoich oszczędności, nawet jeśli w tym czasie nie zarobisz ani złotówki. Aby to osiągnąć wyznaczasz sobie cel:
   
   będę zarabiać 6 tysięcy złotych miesięcznie (o 2 tysiące złotych więcej niż do tej pory).
   
   Załóżmy, że jesteś w stanie to zrobić, biorąc nadgodziny w pracy, nocne dyżury, realizując więcej zleceń czy zatrudniając się na drugi etat. Cel zostaje osiągnięty. Zarabiasz już nie 4 000 zł, a 6 000 zł miesięcznie. Ku Twojemu zdziwieniu Twoje oszczędności jednak się nie powiększają. Wraz ze wzrostem zarobków, zacząłeś więcej wydawać. Mimo dużego wysiłku, związanego z dodatkową pracą, nie przybliżyłeś się wcale do Twojej wartości – bezpieczeństwa finansowego.
   
   Jeśli zarabiasz już w tym momencie 4 000 zł miesięcznie (na rękę), czyli jak na polskie standardy całkiem przyzwoicie, może to nie wysokość zarobków jest Twoim problemem?
   
   Może łatwiej będzie Ci osiągnąć bezpieczeństwo finansowe, jeśli zaczniesz żyć oszczędniej? Regularnie okładać 10% swojej pensji, poprzez założenie stałego polecenia przelewu w dniu wypłaty?
   
   Bardzo możliwe, że cel związany z oszczędzaniem byłby bardziej skuteczny niż ze zwiększeniem zarobków.
   
   Zanim zdecydujesz się na realizację celu:
   
   A. Pomyśl: Jaka większa wartość za nim stoi? (co chcesz poprzez ten cel osiągnąć?).
   B. Zastanów się: Jakie są różne możliwości zrealizowania tej wartości? – napisz co najmniej 3 różne sposoby.
   C. Wybierz: Działanie, które ma największą szansę powodzenia i da największe korzyści. Często okaże się, że warto zrobić coś innego, niż początkowo sądziłeś.

Za każdym razem, gdy będziesz wyznaczać ważny dla Ciebie cel, skorzystaj z akronimu MUSZE. Zadbaj, by cel był:

Mierzony regularnie
Uwzględniał Twoje zasoby
Samodzielny
Zorientowany w czasie i
Efektywny.

Dzięki temu wielokrotnie zwiększysz szansę na znaczącą zmianę w Twoim życiu!