Poniżej przedstawiam 10 sprawdzonych sposobów na dobry kontakt z publicznością

1. Dowiedz się kim będzie Twoja publiczność

   Te same argumenty będą trafiały w dziesiątkę w przypadku jednej grupy (ludzi z branży farmaceutycznej), a zupełnie przestrzelą w przypadku drugiej (branży prawniczej). Ta sama historia porwie jedną publiczność (złożoną z samych kobiet), a dla drugiej (składającej się z samych mężczyzn) będzie dziwna i nudna. Ten sam język zjedna Ci sympatię młodzieży i studentów, a będzie obraźliwy i lekceważący dla grupy seniorów. Najlepszy na świecie chirurg nie wyleczy pacjenta bez trafnej diagnozy. Podobnie mówca, by mógł nawiązać dobry kontakt z publicznością, musi wiedzieć, do kogo będzie mówił. Kluczowe pytania to:
   
   a) jak liczna będzie grupa?
   b) w jakim przedziale wiekowym będą ludzie na spotkaniu?
   c) czy w przewadze będą mężczyźni, kobiety, czy rozkład będzie równy?
   d) czy grupa będzie jednorodna czy też będą osoby z różnych firm lub na różnych stanowiskach?
   e) z jakim nastawieniem przyjdą ludzie na spotkanie? czego będą oczekiwać od prezentacji i mówcy?
   f) jaki jest poziom wiedzy osób, z zagadnienia, które będę prezentować?
   g) do jakich wspólnych doświadczeń mogę nawiązać? jakie przykłady będą trafiały do słuchaczy?
   
   Jeśli nie potrafisz odpowiedzieć na te pytania – zadaj je właściwej osobie. Nie poprzestawaj na domysłach – zdobądź pewną wiedzę!
   
   

2. Poznaj swoją publiczność

   Przyjdź na salę, na której będziesz występować godzinę wcześniej. Po tym jak przygotujesz i przetestujesz sprzęt, wykorzystaj czas na rozmowę z ludźmi. Podejdź, przedstaw się, spytaj ludzi, co ich najbardziej interesuje w temacie, który za chwile będziesz prezentować. Zapamiętaj kilka imion. Później, podczas swojego wystąpienia, będziesz mógł się odnieść do informacji, które uzyskałeś. Zyskasz też bardziej zaangażowanych słuchaczy, bo zamiast być zupełnie obcym człowiekiem, stałeś się nowym znajomym. Ty okazałeś zainteresowanie ludziom, a teraz oni Ci się odwdzięczą tym samym.
   
   

3. Utrzymuj kontakt wzrokowy

   To absolutna podstawa. Jeśli mówca będzie patrzył w sufit, na podłogę lub na okna, co sobie o nim pomyślisz? Że jest niepewny siebie i tego co mówi? Że lekceważy Ciebie i innych słuchaczy? Że czas wyciągnąć telefon i odpisać na zaległe smsy lub maile? Możliwości jest wiele. Z pewnością jednak taki prezenter nie zachęci Cię do wysłuchania tego, co ma do powiedzenia. A co jeśli mówca będzie na Ciebie patrzył od czasu do czasu? Będzie mówił do Ciebie, może uśmiechnie się raz czy dwa? Jak odbierzesz taką osobę? Jako pewną siebie? Przekonaną do swojej racji? Zainteresowaną słuchaczami? Najczęściej kontakt wzrokowy pozwala na stworzenie dobrego wizerunku.
   Jak w takim razie właściwie nawiązać kontakt wzrokowy?
   
   a) w przypadku mniejszych grup (do 30 osób) nawiąż z każdą osobą indywidualny kontakt wzrokowy
   b) nawiązanie kontaktu „liczy się” nie wtedy, gdy Ty patrzysz na daną osobę, ale gdy ona w tym samym momencie patrzy na Ciebie
   c) jednorazowe patrzenie na jedną osobę powinno trwać ok. 2-3 sekund (tyle co wypowiedzenie zdania: mówię teraz tylko do Ciebie )
   d) podziel swoją publiczność na dwa sektory, następnie kieruj swój wzrok po kolejnych osobach „wężykiem”, raz od prawej do lewej, innym razem od tyłu do przodu, kiedy indziej od przodu do tyłu
   e) nigdy nie mów tyłem do publiczności podczas pisania na flipcharcie czy tablicy – pisz po cichu i zacznij mówić dopiero, gdy się odwrócisz
   f) nigdy nie odwracaj się tyłem, by przeczytać coś ze slajdu – miej komputer przed sobą, by móc z niego skorzystać bez odwracania się
   
   

4. Zadawaj retoryczne pytania

   Pytanie sprawia, że uwaga słuchaczy wraca z powrotem do mówcy. Ludzie koncentrują się, w obawie, że za chwile ktoś wywoła ich do odpowiedzi. Warto wykorzystywać ten efekt, zadając od czasu do czasu pytania, na które nie oczekujesz odpowiedzi. Dodatkowo, retoryczne pytania pozwolą słuchaczom mocniej zaangażować się w Twoją wypowiedź i odebrać ją bardziej osobiście.
   Przykłady dobrych pytań retorycznych:
   
   a) jak zmieniłoby się Twoje życie, gdybyś … (np. potrafił(a) powstrzymać się przed niepotrzebnymi wydatkami)
   b) co w największym stopniu decyduje o sukcesie firmy?
   c) a co Ty zrobiłbyś na miejscu głównego bohatera opowieści?
   
   

5. Zadawaj prawdziwe pytania

   Spytaj publiczność: co myśli o prezentowanych przez Ciebie treściach? Co im się w nich podoba? Jak mogliby z tego skorzystać w swoim życiu lub firmie. W ten sposób angażujesz publiczność nie tylko w prezentacje, ale również w bycie zwolennikiem lansowanego przez Ciebie rozwiązania.
   Przykłady dobrych pytań:
   
   a) z czym kojarzą Wam się wystąpienia publiczne?
   b) jakie korzyści może Wam dać regularne oszczędzanie?
   c) co w temacie Zarządzania sobą w czasie jest dla Was najciekawsze?
   
   

6. Poproś o podniesienie ręki

   Postaw tezę, a następnie poproś wszystkie osoby, które się z nią zgadzają o podniesienie ręki. W ten sposób ożywisz swoją prezentacje, a publiczność poczuje, że liczysz się z ich zdaniem. Przykłady:
   
   a) kto z Was chciałby jeździć na wakacje co najmniej dwa razy w roku (niech podniesie rękę do góry)
   b) kto z Was słyszał o zasadzie Pareto? (niech podniesie rękę do góry) Można też zastosować zaawansowaną wersję tej techniki, w której najpierw większość sali podniesie rękę, a potem podczas zadawania kolejnych pytań, część publiczności opuszcza swoją dłoń. Przykładowo:
   c) Kto z Was jest w naszej organizacji co najmniej od miesiąca (niech podniesie rękę). A teraz niech trzymają rękę w górze te osoby, które są z nami co najmniej pół roku. Proszę dalej trzymać rękę podniesioną, jeśli działacie w tej firmie już od roku. Dwóch lat. Pięciu lat.
   d) Kto z Was przeczytał przynajmniej 1 książkę w ciągu ostatnich 12 miesięcy(proszę o podniesie ręki). Proszę o trzymanie dalej podniesionej ręki te osoby, które przeczytały co najmniej jedną książkę podczas ostatnich 6 miesięcy. A teraz ostatniego miesiąca. A w ostatnim tygodniu?
   
   

7. Przeprowadź sondę

   Zaprezentuj od dwóch do czterech opcji. Następnie powiedz, że każdy ma jeden głos i za chwilę będziemy sprawdzać, która możliwość na najwięcej zwolenników. Przed głosowaniem na każdą z nich, przypomnij krótko na czym dany wariant polegał. Na koniec możesz poprosić o uzasadnienie swojego wyboru jednego przedstawiciela każdej opcji.
   
   Przykładowo: jak uważacie, co w największym stopniu decyduje o tym, czy człowiek odniesie w życiu sukces. Czy jest to
   
   1) inteligencja poznawcza, to jak szybko myślimy i kojarzymy fakty. Czy może
   2) inteligencja emocjonalna, to jak dobre rozumiemy uczucia, swoje i innych i jak umiemy na nie wpływać. Czy może zależy to głównie od
   3) samodyscypliny, robienia tego co należy, zamiast tego, na co mamy ochotę.
   
   Każdy ma tylko 1 głos, przypominam, że można wybierać pomiędzy: inteligencją poznawczą, inteligencją emocjonalną i samodyscypliną. Kto jest za opcją nr 1, inteligencją poznawczą? A kto jest za bramką nr 2 – inteligencją emocjonalną. A kto wierzy w opcję nr 3 – samodyscyplinę. Dziękuję za to głosowanie.
   
   Teraz poproszę po 1 zwolenniku z każdej opcji, by wytłumaczył, dlaczego zagłosował tak, a nie inaczej.
   
   

8. Daj ludziom wyzwanie

   Zadaj słuchaczom zagadkę lub przedstaw im problem, który oni, jako specjaliści, z pewnością będą potrafili rozwiązać.
   
   Przykładowo:
   
   Drodzy Państwo, wiem że na sali zasiadają wybitni specjaliści od zarządzania. Proszę sobie wyobrazić, że jesteście menedżerami wyższego szczebla w firmie zatrudniającej 1000 osób. W zeszły weekend odbyła się coroczna impreza pracownicza, po której 300 pracowników nabawiło się ostrego zatrucia pokarmowego. Dowiedzieliście się od lekarzy, że przynajmniej przez najbliższe 5 dni nie będą w stanie przyjść do pracy. Jakbyście zażegnali ten kryzys? Dobierzcie się proszę w dwójki lub trójki i przedyskutujcie tę sprawę.
   
   

9. Wzbudź ciekawość

   Powiedz, że posiadasz wartościową informacje, która pomoże słuchaczom rozwiązać ich problem i że przedstawisz ją na końcu swojej prezentacji. W ten sposób ludzie będą słuchać bardziej uważnie, nie mogąc się doczekać, kiedy zdradzisz im sekret. Bardzo ważne jest, by po wygłoszeniu takiego oświadczenia dotrzymać słowa i faktycznie zdradzić coś ciekawego i przydatnego.
   
   Drodzy Państwo, podczas swojej 10 letniej praktyki jako trener i mówca poznałem wiele ciekawych sztuczek, które prezenter może zastosować. Jedna z nich jest jednak wyjątkowa. Jest tak prosta i tak skuteczna, że aż wydaje się to nieprawdopodobne, że każdy jej nie stosuje. Pod koniec swojego wystąpienia, zdradzę Państwu, co to takiego.
   

10. Dodaj emocje

    Zaciekaw, rozbaw, postrasz lub wzrusz publiczność. Zawsze oprócz racjonalnych argumentów pamiętaj też o wzbudzaniu emocji. 
    
    Proszę sobie wyobrazić, że wchodzą Państwo do wielkiego, drewnianego, opuszczonego domu. Wszędzie jest ciemno, z sufit zwisa pajęczyna. Podłoga skrzypi przeraźliwie. W ręku trzymacie latarkę, która jest jedynym źródłem światła. Stawiacie ją na stolę, by wziąć w obie ręce starą, zakurzoną książkę, która leżała na krześle. Nagle zerwał się wiatr, zatrzasnął z hukiem drzwi oraz zrzucił latarkę ze stołu. Latarka zbiła się i zgasła. Dookoła zapanowały egipskie ciemności, a gdzieś w dali usłyszeliście powolne szuranie po podłodze, które zbliżało się w Waszym kierunku.
    Mniej więcej tak czułem się, gdy pierwszy raz przyszedłem do naszej firmy …
    
    

Jak zawsze, zachęcam by zamiast rzucać się z motyką na słońce i próbować wszystkiego na raz, wybrać tylko jedną z zaprezentowanych technik, ale wykorzystać ją przy pierwszej nadarzającej się okazji. Potem warto zapoznać się z kolejną i kolejną. A na końcu zdecydować się na te, które najbardziej odpowiadają nam i najlepiej nadają się do interakcji z naszą publicznością.

1. Miejsce do praktyki

   Czy nauczyłeś się pływać poprzez czytanie książki? A może dzięki oglądaniu jak inni to robią czy filmów instruktażowych? Prawdopodobnie potrzebowałeś zanurzyć się w (wodnym) doświadczeniu i to nie jeden raz. Na początku było strasznie. Woda była zimna, nieznośnie mokra i wydawała się niebezpieczna. Jednak z każdą kolejną próbą strach stopniowo ustępował, a jego miejsce zajmowała ciekawość, radość i przyjemność z pływania. W końcu odważyłeś/łaś się wypłynąć na głęboką wodę i poczułeś/łaś dumę, że udało Ci się coś, co jeszcze do niedawna uważałeś/łaś za niemożliwe.

   Bardzo podobnie jest z nauką występowania. Nie da się zrobić tego na sucho. Trzeba zanurzyć się w spojrzeniach innych ludzi. Na początku jest to straszne doświadczenie i szukamy każdego pretekstu, żeby go uniknąć. Gdy jednak się z nim oswoimy, zaczynamy dostrzegać jego uroki i korzyści. Aby nauczyć się występować trzeba praktykować. Co jednak ważne, jedna praktyka, drugiej nierówna.

   Zamiast iść na imprezę, można otworzyć wino, nalać je do kieliszka z charakterystycznym, przyjemnym bulgotem, siąść wygodnie w fotelu i wznieść toast … do lustra. Można też włączyć komputer, skajpa i „imprezować” przez kamerkę z drugim człowiekiem. Często jest to wygodniejsze i tańsze rozwiązanie. Problem w tym, że nie ma wiele wspólnego z prawdziwą imprezą.

   Analogicznie jest z wystąpieniami publicznymi. Robienie prezentacji przed lustrem czy kamerą może czemuś służyć – np. pamięciowemu opanowaniu tekstu czy wychwyceniu dziwactw, które wyprawia nasze ciało podczas wystąpienia, a my nawet nie jesteśmy tego świadomi. Jednak dopiero występowanie przed publicznością, pozwoli Ci oswoić się z tremą i naprawdę podnieść swoje kompetencje.

   Gdzie zatem mogę poćwiczyć w praktyce występowanie?

   Najprostszym i prawdopodobnie najlepszym rozwiązaniem będzie odwiedzenie Klubu Toastmasters. Toastmasters International to międzynarodowa organizacja edukacyjna, która rozwija umiejętności prezentacyjne i liderskie.

   Na świecie jest ponad 14 tysięcy Klubów, także wybór jest spory. W Polsce istnieje obecnie ponad 25 Klubów, a kolejne ciągle przybywają. W każdym większym mieście, jest co najmniej jeden, a często jest ich kilka. Spotkania są darmowe, każdy może przyjść bez wcześniejszej rezerwacji i zobaczyć, na czym to polega. Większość Klubów spotyka się wieczorem, od 18:00 do 20:00. Podczas dwóch godzin wygłaszane są przemówienia przygotowane oraz improwizowane, a także ma miejsce sesja ewaluacji. Warto zainwestować te dwie godziny i zobaczyć jak działa program Toastmasters.

   Jeśli w Twoim mieście nie na Klubu lub nie masz wieczorami czasu – pomyśl o założeniu miniKlubu Przemówień w Twojej firmie. Warto wybrać stały dzień i stałą godzinę i zebrać 8-20 osób, którym zależy na rozwoju umiejętności prezentacyjnych. Przykładowo w każdy poniedziałek od 10 do 11 część z Was będzie się spotykać, wygłaszać mowy i udzielać sobie informacji zwrotnej.

   To bardzo proste i skuteczne rozwiązanie, z którego warto skorzystać. Ta godzina tygodniowo to inwestycja, która szybko się zwróci. Dzięki lepszym prezentacjom Twoja firma zdobędzie nowych klientów i/lub poprawi swój wizerunek. Każdy zdrowo myślący szef powinien przyklasnąć pomysłowi założenia takiego miniKlubu Przemówień w swojej firmie. Jeśli jednak nie ma takiej możliwości, zawsze możesz zebrać kilku znajomych i stworzyć pozafirmowy miniKlub Przemówień. Ważne jest, by:

   a) mieć ustalony termin i regularne spotkania
   b) każdy miał okazję do występowania
   c) udzielać sobie informacji zwrotnej

2. Informacja zwrotna

   Skoro już przy tym jesteśmy…
   Sama praktyka nie na wiele się zda, jeśli za każdym razem będziemy popełniać te same błędy, myśląc że robimy coś znakomicie. Albo gdy przez przypadek zrobimy coś bardzo dobrego, a nikt tego nie zauważy i nie zachęci nas, by robić to częściej i w tym kierunku się rozwijać. Informacja zwrotna jest do rozwoju mówcy koniecznie potrzebna.
   
   I to nie byle jaka! Poklepywanie po plecach i mówienie: Było świetnie! Będzie miało wartość tylko na samym początku. Potem prezenter robi się znacznie bardziej wybredny i oczekuje konkretnych wskazówek: co było dobre? nad czym powinienem popracować? jak mogę zrobić to lepiej?
   
   Jak dobrze udzielać informacji zwrotnej? Oto kilka wskazówek
   
   a) Napisz to, co chcesz przekazać mówcy.
   Dzięki temu będzie miał wgląd do tej informacji później, kiedy będzie się przygotowywał do kolejnego wystąpienia. Ponadto, jeśli 10 osób udzieli mówcy informacji zwrotnej na raz – nie będzie on w stanie tego zapamiętać. Dużo więcej skorzysta biorąc ze sobą 10 kartek i czytając je w stosownym momencie. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie by napisać i powiedzieć, co nam się podobało lub co warto zmienić. W ten sposób mówca może się upewnić, czy dobrze daną uwagę zrozumiał i dopytać o coś, co go interesuje.
   
   b)  Zacznij od pozytywu.
   Łatwiej jest przełknąć gorzką pigułkę (krytyki), gdy w ustach utrzymuje się słodki smak (pochwały). Jeśli przejdziesz od razu do negatywnych uwag, wiele osób zacznie się bronić, tłumaczyć lub zamknie się na kolejne informacje. Utoruj drogę szczerą pochwałą.
   
   c)  Skup się na jednym, dwóch lub trzech elementach do poprawy.
   Nie więcej. Porusz mniej aspektów wystąpienia, za to przeanalizuj je dogłębnie: podaj przykłady i zasugeruj, jak można w przyszłości zrobić to lepiej. Da to dużo lepsze efekty niż wyliczenie 10 błędów, które się mówcy zdarzyły. Przy okazji kolejnego wystąpienia możesz wspomnieć o pozostałych aspektach, jeśli mówca dalej ma z tym problem. Lepiej mniej, a dokładniej, niż więcej, ale po łebkach.
   
   d)  Zakończ jednym, największym pozytywem.
   Zachowaj asa w rękawie, aż do końca informacji zwrotnej. W ostatniej części powiedz: z całego Twojego wystąpienia najbardziej podobało mi się … W ten sposób pozwolisz mówcy podnieść się na duchu, po otrzymaniu kilku ciosów (krytyki) wcześniej.
   
   e)  Mów o swoich odczuciach, ale nie egocentrycznie.
   Informacja zwrotna jest z natury subiektywna. Poza aspektem czasowym (przemówienie trwało 6 minut i 30 sekund), z którym ciężko polemizować, każdy inny nie ma jednoznacznej oceny.
   
   To co Tobie się podobało, może przeszkadzać innym słuchaczom. Używaj takich sformułowań jak: MNIE się podobało to … UWAŻAM, że powinieneś popracować nad … dobre wrażenie zrobiło NA MNIE … ODEBRAŁEM to jako … w MOJEJ ocenie to było … Te słowa w zupełności wystarczą, by oddać subiektywny charakter oceny. Mocno odradzam robienie wstępów typu: chciałbym podkreślić, że moja ocena będzie subiektywna ALBO w sumie, to nie powinienem Ciebie oceniać, bo sam mam mniejsze doświadczenie.
   
   Nie warto także opowiadać swojej historii podczas oceny innej osoby: wiesz, sam kiedyś miałem z tym problem … pamiętam jak na początku … ALBO ja bym tak nie potrafił, jeszcze nie nauczyłem się jak …
   Skup się na drugiej osobie i jej ocenie, zamiast opowiadać o sobie.
   
   f)  Bądź na tyle precyzyjny/a, na ile potrafisz.
   Warto nazywać rzeczy po imieniu, używać fachowych terminów, precyzyjnie określać co zrobił lub czego nie zrobił mówca. Nie każdy jednak będzie miał odpowiednią wiedzę, by pochwalić wystąpienie za znakomite aliteracje, wyszukane triady czy celnie użytą antropomorfikację.
   
   Zawsze jednak można powiedzieć, że język, którym posługiwał się mówca był ciekawy, niezwykły, przyjemnie brzmiący. Bardziej doświadczony ewaluator może napisać i/lub powiedzieć, że mówca świetnie grał pauzą, ściszał głos, by budować napięcie i modulował wysokość, by oddać wewnętrzną rozterkę.
   Osoba nie mająca doświadczenia może jednak wspomnieć, że podobał jej się głos mówcy, że był żywy, a przez to interesujący. Opisuj swoimi słowami to co widzisz, słyszysz i czujesz. Nie ograniczaj się do postawienia znaku + lub -.
   
   

3. Uczenie się od mistrzów

   Poprzez praktykę i informacje zwrotną możemy się skutecznie uczyć występować przed publicznością. Robimy coś, a później zbieramy informacje na ten temat. Wiemy czego unikać oraz na czym się koncentrować. Jest to dobry sposób nauki, można go jednak przyspieszyć.
   
   Zamiast wyważać otwarte drzwi i odkrywać na nowo Amerykę, warto skorzystać ze sprawdzonych sposobów, które wypracowali doświadczeni mówcy. W książkach poświęconych przemawianiu możesz znaleźć wiele wartościowych informacji o tym, jak dobrze zacząć wystąpienie, jak je z przytupem zakończyć. Możesz dowiedzieć się, jak zaangażować słuchaczy i lepiej ich przekonywać.
   
   Jednak najpełniejsze doświadczenie wyniesiesz z oglądania Mistrzów w akcji. Gdy możesz zobaczyć całe wystąpienie, od pierwszej do ostatniej sekundy, jesteś w stanie przeanalizować różne aspekty przemówienia. Możesz skoncentrować się na tych, które Cię najbardziej interesują. Gorąco polecam stronę www.ted.com.
   
   Znajdziesz na niej najlepszych mówców na świecie, którzy podczas kilkunastu minut potrafią przekazać w niezwykle interesujący sposób wiele wartościowych informacji. Na TEDzie znajdziesz wielu znakomitych mówców, jeśli jednak chcesz zacząć od najlepszych przemówień kliknij w lewej kolumnie o nazwie Resize by kwadrat z napisem: Most viewed (czyli najczęściej oglądane). Większość przemówień można oglądać z polskimi napisami.

1. Jeśli zawiedzie Cię przygotowanie, przygotuj się na zawód
   
   Dobre przygotowanie to podstawa. W jego skład wchodzi:
   
   a) określenie celu wystąpienia, tego co chcesz osiągnąć
   b) napisanie wystąpienia – słowo po słowie, albo chociaż w punktach
   c) przećwiczenie wygłaszania przemówienia – pamięciowe opanowanie tekstu.
   
   Jeśli tego nie zrobisz, trema będzie Cię żarła otwierając usta szerzej niż potrzeba do ugryzienia BigMaca. Zamiast dobrze utrzymywać kontakt wzrokowy, świadomie posługiwać się mową ciała, całą swoją uwagę będziesz poświęcał(a) temu, by przypomnieć sobie, co ja miałem / łam teraz powiedzieć.
   Jeśli jesteś początkującym mówcą – zapomnij o improwizowaniu. Rzetelnie przygotuj się do wystąpienia, a trema znacząco osłabnie.
   
   
2. Poznaj miejsce wystąpienia
   
   Nie pozwól, by sala, w której będziesz występować, układ krzeseł lub sceny Cię zaskoczył. To tylko spotęguje stres. Sprawdź jak wygląda sala na zdjęciu, a najlepiej przyjedź na miejsce, wejdź do niej i wyobraź siebie podczas wystąpienia. Zaplanuj, gdzie będziesz stał(a) podczas rozpoczęcia mowy, gdzie podczas pierwszej części, drugiej itd. To wszystko zwiększy Twój komfort podczas występów.
   
   
3. Zaproś na wystąpienie przyjazne twarze
   
   O ile łatwiej się mówi, gdy na publiczności znajdują się ludzie, których znamy i którzy są wobec nas życzliwie nastawieni. Ważna uwaga! Nie mogą to być osoby, którym chcemy zaimponować (potencjalny chłopak, dziewczyna czy inwestor). Sympatyczni koledzy i/lub koleżanki, które w razie czego poklepią po plecach i powiedzą, że nie ma się czym przejmować.
   
   Zacznij wystąpienie mówiąc do przyjaznych twarzy. Za każdym razem, gdy ktoś obcy zbije Cię z pantałyku dziwnym grymasem lub ostentacyjnym ziewaniem, wróć na moment wzrokiem do swoich znajomych. Widząc ich uśmiechy i potakiwanie, szybko się uspokoisz i wrócisz do optymalnej formy.
   
   
4. Poznaj ludzi, do których będziesz mówił
   
   Zamiast przychodzić na ostatnią chwilę na miejsce wystąpienia – bądź tam co najmniej pół godziny wcześniej. Wykorzystaj ten czas nie tylko na sprawdzenie czy sprzęt działa (komputer, rzutnik, mikrofon), ale także by poznać ludzi, którzy będą Cię słuchali. Spytaj, jak się nazywają, co sprawiło, że się dzisiaj tu znaleźli. Posłuchaj, co mają do powiedzenia w Twoim temacie. W ten sposób nie będziesz mówił(a) do anonimów, ale do ludzi, z którymi zbudowałeś/łaś relacje.
   
   
5. Patrz wokół oczu
   
   Jeśli patrzenie ludziom w oczy Cię peszy, możesz zastosować bardzo prostą sztuczkę. Twoi słuchacze nie będą zdawać sobie sprawy czy kierujesz swój wzrok prosto w ich oczy czy też na nos, brwi czy górę policzków. Wybierz sobie jedno miejsce, które jest dla Ciebie komfortowe (dla wielu osób jest to przestrzeń pomiędzy oczami) i patrz tam. W ten sposób osiągniesz jednocześnie dwie korzyści:
   
   a) ludzie będą mieli poczucie, że utrzymujesz z nimi kontakt wzrokowy, poczują się zadbani i docenieni
   b) Ty nie będziesz się niepotrzebnie peszyć i stresować.
   
   Im większa odległość od słuchaczy, tym mniejsza precyzja jest potrzebna. Z odległości 5 metrów i więcej, patrząc ludziom tylko na czoło, osiągniesz efekt utrzymywania kontaktu wzrokowego.
   
   
6. Wizualizuj swój występ
   
   Po powstaniu filmu i książki Sekret, wiele osób kojarzy wizualizacje z magicznym procesem przyciągania ze Wszechświata wszelkiego możliwego dobra – pieniędzy, zdrowia, osób. Jeśli tylko wyobrażę sobie worek pieniędzy, Wszechświat ugnie się do mojej woli i przyniesie mi go w zębach. Nie o takiej wizualizacji myślę.
   
   Wizualizacja to technika, z której od wielu lat korzystają sportowcy, zwłaszcza przed ważnym występem, np. na Olimpiadzie. Polega na wyobrażaniu sobie docelowej sytuacji – odtwarzaniu w głowie filmu, którego jest się głównym bohaterem. Ważne, aby ten film był w wolnym tempie, zbliżonym do czasu rzeczywistego – jedna sekunda w wyobrażeniu ma trwać tyle co jedna sekunda naprawdę. Jeśli wyobrazisz sobie, że wszedłeś / weszłaś na scenę, coś tam pogadałaś i z niej zeszłaś, wszystko w ciągu 10 sekund – wiele Ci to nie pomoże.
   
   Jednak gdy ze szczegółami wyobrazisz sobie salę, w której będziesz występować, pierwsze słowa, które wypowiesz – (przychylną) reakcję publiczności, a potem kolejne zdania Twojego wystąpienia, pozwoli Ci to oswoić się z Tą sytuacją. Twój mózg nie widzi różnicy pomiędzy tym, co dzieje się na zewnątrz (Ty faktycznie występujesz przed ludźmi), a tym co wewnątrz (wyobrażeniem tej sytuacji). Im więcej razy i dokładniej wykonasz taką wizualizację, tym mniej będziesz się stresować podczas prawdziwego wystąpieniami.
   
   
7. Miej ze sobą notatki
   
   Mimo iż bardzo rzadko korzystam z notatek, zawsze mam je ze sobą. Daje mi to komfort psychiczny, że jeśli na kilka sekund straciłbym wątek, zawsze mogę rzucić okiem na treść przemówienia. Zamiast spisanego słowo po słowie tekstu, dużo lepiej wynotować dużą czcionką słowa klucze – wyrazy, które naprowadzą Cię na główne wątki przemówienia.
   
   Jeszcze inną metodą jest wzięcie ze sobą laptopa, posadzenie go w pierwszym rzędzie i załadowanie prezentacji. Przy pomocy pilota, możesz szybko przewinąć ją do odpowiedniego slajdu i przypomnieć sobie, o czym masz mówić.
   
   
8. Awaryjne pytanie / zagadka / ciekawy rekwizyt
   
   Zawsze istnieje ryzyko, że w któryś momencie będziesz mieć pustkę w głowie – nawet mimo perfekcyjnego przygotowania. Albo podczas przemówienia będziesz mieć tak płytki oddech, że na raz nie będziesz w stanie wypowiedzieć całego zdania. Czy można coś zrobić, żeby się na taką ewentualność przygotować?
   
   Jak najbardziej. Zadanie pytania publiczności jest uniwersalnym wyjściem z trudnej sytuacji. Najprościej jest spytać: a co Państwo o tym myślą?
   I gdy publiczność się zastanawia, zapuścić żurawia do notatek. Można też przygotować pytanie związane z tematem wystąpienia. Jeśli będę opowiadał o tremie, to w dowolnym fragmencie wystąpienia, mogę zapytać: A kiedy Państwa dopadła najgorsza trema? Czy ktoś mógłby opowiedzieć, jak to było?
   
   Innym sposobem wyjścia z o presji jest przygotowanie zagadki lub pokazanie ciekawego rekwizytu. Kiedy publiczność głowi się nad rozwiązaniem lub zastanawia nad funkcją przedmiotu – Ty masz czas, żeby się uspokoić i przygotować dalszą część wypowiedzi.

Gwarantuję Ci, że jeśli zastosujesz się do choć części z tych wskazówek, trema przestanie być aż tak straszna!